Çfarë thotë Herodoti për Egjiptasit?
Astrit Lulushi
Gjatë udhëtimit në Egjipt, Herodoti shkroi shumë mbi egjiptasit dhe zakonet e tyre:
“Përpara se Psametichu të bëhej mbret i Egjiptit, Egjiptianët besonin se ishin njerëzit më të vjetër në tokë. Por kur Psammetichu u bë mbret dhe dëshironte të zbulonte se cilët njerëz ishin më të vjetërit, ai gjeti se Frigjianët ishin më të vjetër.
Kudo tjetër, priftërinjtë i mbajnë flokët e tyre të gjata; në Egjipt, ata janë të rruar. Për të gjithë burrat e tjerë, rregulli në zinë për të vdekurit është që më të afërtit t’i rruajnë kokat, por pasi varrosin te vdekurin i lënë flokët dhe mjekrën të rriten. Egjiptianët janë të vetmit njerëz që mbajnë kafshët e tyre me vete në shtëpi. Ndërsa të gjithë të tjerët jetojnë me grurë dhe elb, është turpi më i madh për një egjiptian të jetojë kështu; ata bëjnë ushqim nga një bimë që prodhon kokrra më të mëdha se gruri, që disa i quajnë spelt.
Egjiptianët shkruajnë dhe llogarisin nga e djathta në të majtë; dhe përdorin dy lloje shkrimi; njëri quhet i shenjtë, tjetri demotik.
Egjiptianët ishin njerëzit e parë që llogaritën me vite dhe e bënë vitin të përbëhet nga dymbëdhjetë ndarje. Ata e zbuluan këtë nga yjet (kështu thanë ata). Duke llogaritur tridhjetë ditë për secilin nga dymbëdhjetë muajt, ata shtojnë pesë ditë në çdo vit dhe kështu rrethi i përfunduar i muajve është bërë në përputhje me kalendarin.
Ashtu si egjiptianët kanë një klimë të veçantë për veten e tyre dhe lumi i tyre është i ndryshëm në natyrë nga të gjithë lumenjtë e tjerë, po ashtu ata kanë vendosur zakone dhe ligje në pjesën më të madhe të kundërta me ato të pjesës tjetër të njerëzimit. Gratë blejnë e shesin, burrat rrinë në shtëpi dhe thurin; dhe ndërsa në thurje të gjithë të tjerët e shtyjnë pëlhurën lart, egjiptianët e shtyjnë atë poshtë. Burrat mbajnë mbulesë mbi kokat e tyre, gratë mbi supet e tyre.
Ata janë fetarë jashtë mase, më shumë se çdo popull tjetër; pinë nga gota bronzi, të cilat i pastrojnë çdo ditë; këtë e bëjnë jo disa, por të gjithë. Ata janë veçanërisht të kujdesshëm që gjithmonë të jenë të sapolarë; dhe praktikojnë rrethprerjen për hir të pastërtisë, sepse preferojnë të jenë më të pastër se sa më të shumë. Priftërinjtë e tyre rruajnë të gjithë trupin çdo dy ditë, në mënyrë që të mos i pushtojnë morrat ose ndonjë gjë tjetër e keqe, ndërsa kujdesen për perënditë.”
