Halil RAMA: Në sallën “Aleks Buda” të Akademisë së Shkencave u promovua monografia “Fshati ynë Lubaleshi”

PERSONALITETE AKADEMIKE DHE TË LETRAVE

VLERËSOJNË LIBRIN E AUTORIT VEBI MUSTA

Nga Halil RAMA-MJESHTËR I MADH

·      KRYETARJA E BASHKISW BULQIZW FESTIME MJESHTRI:

“Krenare dhe mirënjohëse për kontributin e vazhdueshëm të intelektualëve dibranë, qofshin këtu apo larg si z. Vebi Musta, që prej vitit 1999 jeton në Amerikë, inxhinier miniere, por me zemrën gjithmonë në vendlindje”

Salla “Aleks Buda” e Akademisë së Shkencave në Tiranë, kurrë nuk ka qenë më e tejmbushur sesa paraditen e së dielës të 14 shtatorit 2025. Mes qindra pjesëmarrësve, pëfaqësues të elitës dibrane në kryeqytetin shqiptar dhe të ardhur nga venlindja e autorit Vebi Musta, të librit “Fshati ynë Lubaleshi”, qenë dhjetra personalitete akademikë dhe të letrave që vlersuan këtë monografi.

Si redaktor i këtij libri, pas prezantimit të moderatorit tashmë të mirënjohur Defrim Methasani-Mjeshtër i Madh, pata fatin të flisja i pari. E me këtë rast, ndër të tjera theksova se në këtë libër janë përjetimet e letrarizuara të një intelektuali të mirëfilltë të lidhur pazgjidhshmërisht me vendlindjen e tij. Kjo për faktin se në faqet e këtij libri janë të detajuara: historia e sistemeve të qeverisjeve vendore në Republikën e Shqipërisë dhe më pas pozicioni gjeografik, etimologjia e emrit të fshatit Lubalesh, toponimet, origjina dhe përbërja e familjeve të 32 fiseve të tij, kontributi në Luftën Antifashiste Nacionalçlirimtare, traditat, infrastrustura, zhvillimi i arsimit, kultura shpirtërore dhe ajo e jetesës, heronjtë dhe dëshmorët e Minierës Bulqizë - bij të këtij fshati e deri tek personalitetet që ai ka nxjerrë e me të cilët me të drejtë krenohet. Kësisoj autori Vebi Musta, me mjeshtri artistike  sjell në faqet e këtij libri, me freskinë dhe origjinalitetin e duhur personazhe të njohur e të panjohur të këtij fshati të një kohe të largët, por edhe të sotëm, ndër të cilët ja vlen të përmenden: Rushit Hysen Musta, i shkolluar në Izmir të Turqisë, që nga i burgosur në kohën e Zogut, drejtoi për disa vite pushtetin vendor si sekretar i Këshillit Nacionalçlirimtar dhe më pas i Këshillit Popullor të fshatit; Defrim Sadik Cani – shkrimtar, studiues, redaktor dhe kryeredaktor i disa gazetave e revistave; Rigels Rajku (NOIZY), reperi i mirënjohur shqiptar me origjinë nga Lubaleshi; Arbana Osmani, mbesë e fshatit Lubalesh, vajza e Flutura Imer Stojkut, si moderatore emisionesh televizive dhe si aktore e shquar; Altin Sulku - ndër këngëtarët popullor më të preferuar nga publiku; Irena Metalla, bijë e prindërive Remzi Metalla dhe Mimoza Metalla (Murgu), për pjesëmarrjen në Eurovizion me “Shkodra Elektronike”, e disa të tjerë..

Ngrohtësisht dhe me duartrokitje të fuqishme u prit edhe përshëndetja e kryetares së Bashkisë Bulqizë Festime Mjeshtri. Ndër të tjera ajo shprehu kënaqësi të veçantë që ishte në Akademinë e Shkencave, në promovimin e librit “Fshati ynë Lubaleshi” të autorit Vebi Musta, duke e vlerësuar si një botim me shumë vlerë, që i kushtohet një fshati me histori të pasur, me 32 fise, 22 kulla dhe plot intelektualë që i kanë dhënë shumë zonës dhe më gjerë. “Krenare dhe mirënjohëse për kontributin e vazhdueshëm të intelektualëve dibranë qofshin këtu apo larg si z. Vebi, që prej vitit 1999 jeton në Amerikë, inxhinier miniere, por me zemrën gjithmonë në vendlindje” , tha kryebashkiakja Mjeshtri.

Prof. dr. Gafur Muka, një personalitet i shkencës, i njohur si pedagog i disa universiteteve, si publicist dhe poet pohoi se si një nga lexuesit e parë, pati kënaqësinë të informohet për shumëçka nga Lubaleshi, nisur prej kohës që autori Vebi Musta mbart në libër, duke kaluar nëpër peisazhin e bukurive natyrore, duke u pasuruar me historinë e fiseve, duke u njohur me zakonet, doket, traditat deri te arritjet e banorëve të Lubaleshit në vite.

“Këdo që të pyesësh se cili është për të vendi më i bukur në botë, do të përgjigjej pa asnjë hezitim: Vendlindja. A është i vërtetë ky pohim? Provo të bësh portretin e vendlindjes dhe do konstatosh se asnjëherë nuk ke bërë atë që dëshiron. Duke lexuar librin ‘Lubaleshi, fshati ynë’ të Vehbi Mustës, e kupton menjëherë qe autori ka dëshirën e madhe, inspiruar edhe prej mallit të mërgimtarit, ta japë sa më të plotë e, njëkohësisht, sa më të bukur portretin e vendlindjes së tij. Jo vetëm informacionet e shumta, dëshmitë e përjetuara, kujtimet e përmalluara por edhe narracioni i përdorur nga autori e bëjnë këtë libër të dashur për lubaleshasit dhe me vlerë për të gjithë ata që e lexojnë”, vlerëson Prof. dr. Gafur Muka që është edhe recenzent i kësaj monografie shumëdimensionale. Sipas tij, ky libër, siç e pohon dhe vetë autori, është ‘fillimi i ndërtimit të një rruge që nuk mbaron kurrë’. Ndaj dhe uron që në këtë "rrugë" të ecin gjithë lexuesit e këtij libri ku, me siguri do gjejnë shumëçka që ata dëshirojnë, për tu motivuar ta çojnë më tej "ndërtimin" e saj.

Akademik Adem Bunguri – Drejtor institurit të Arkeologjisë u ndal veçanërisht në profilin intelektual dhe krijues të autorit Vebi Musta.

Ing. Agim Vargu, ish-drejtor i Minierës së Kromit Bulqizë dhe funksionar i lartë i ALBKROM në Tiranë, si bashkëfshatar dhe bashkohës i autorit Vebi Musta, ndër të tjera vlerësoi se “Fshati ynë Lubaleshi” është një libër racional, emocional, dokumentar, arkivor që zë vend meritor në fondin e letërsisë sonë dokumentare dhe si i tillë ja vlen të lexohet dhe të pasurojë bibliotekat tona. Ai evidenoi sidomos përshkrimin e arkitekturës së veçantë të kullave tri katëshe të fshatit Lubalesh, ndërtimin e xhamisë, ritualet e dasmave e morteve, jetën kulturore e aristike dhe shoqërore, drejtimi i fshatit Lubalesh në vite, dëshmorët e LANÇ e të rënë në minierën e kromit Bulqizë nga ky fshat, që zënë vendin e merituar në faqet e këtij libri.

Për vlerat ideoaristike të kësaj monografie folën shkrimtarët dhe studiuesit e njohur të letërsisë Defrim Cani e Aqif Puca.

Emocione të fuqishme ngjallën tek pjesëmarrësit në sallën “Aleks Buda” të Akademisë së Shkencave edhe përjetimet e Demir Osmanit, sin ë nga përaqësuesit dinjitoxë të elitës dibrane në metropolin shqiptar.

NDERIMI I VEBI MUSTËS ME TITULLIN “AMBASADOR I PAQES” DHE ME ÇERTIFIKATË MIRËNJOHJE NGA SHOQATA BULQIZA

Si një nga përfaqësuesit e elitës dibrane, fillimisht në Bulqizë - një nga inxhinierët dhe drejtuesit më kompetent, të talentuar e të suksesshëm të Minierës së Kromit, në Tiranë ku për disa vite demostroi përgatitje të lartë profesionale e shkencore në instucione të rëndësishme dhe veçanërisht si Noter Publik në Florida-SHBA ku ka emigruar dhe punon e jeton familjariht prej çerek shekulli (që nga viti 1999), Vebi Musta e përjetoi si krejt të vçantë këtë ditë të promovimi të libtit të tij “FSHATI YNË LUBALESHI”.

Jo vetëm nga pjsëmarrja massive e nga vlerësimet e personaliteve akademike e të letrave, por edhe nga nderimi që i bëri Federata e Paqes Universale Shqipëri, duke i dhënë titullin Ambasador i Paqes”, titull që ja dorëzoi në mënyrë solemne Kryetari i Këshillit të Paqes Tiranë, avokat Kastriot Selita – një emër i mirënjohur i drejtësisë shqiptare.

Më parë ai u vlerësua me “Çertifikatë Mirënjohje” edhe nga Shoqata Atdhetare kulturore “Bulqiza”, të cilën ia dhanë dy nga mësuesit e nderuar të tij, kryetari i kësaj shoqate Bashkim lami dhe sekretari Hamit Dervishi.

E me këtë rast, Defrim Methasani që e moderoi këtë event me mjeshtëri të rralla artistike evidentoi edhe mbështëtjen që I kanë dhënë autorit Vebi Musta, bashjëshortja e tij Pashe Musta (Gazidede), një zonjë me inteligjëncë e finikëri të rrallë dhe tri vajzat Sonila, Miranda dhe Jorida që punojnë në pozicione të rëndësishme në Florida, SHBA.

VEBI MUSTA KA KRIJUAR MUZEUN E FJALËS PËR VENDLINDJEN E TIJ, LUBALESHI

Libri i Vebi Mustës “Fashati ynë Lubaleshi” para së gjithash është dëshmi e përjetimit prej tij të brengës së mos shkrimit më parë të historisë së vendlindjes, të cilën më në fund e finalizoi, duke e lënë atë si testament fjale për bashkëkohësit dhe për brezat e ardhshëm.

Që në faqet e para të librit të autorit Vebi Musta ndjehet krenaria e familjes dhe e 32 fiseve të Lubaleshit, krenaria e vendlindjes, e krahinës dhe krenaria kombëtare. Një krenari e bazuar tek historia, puna dhe arritjet e njerëzve trima, punëtorë dhe bujarë të familjeve e fiseve të fshatit të tij, Lubaleshit.

Në këtë këtë libër lëvrijnë personazhe realë të të gjitha kohërave. Është dashuria për vendlindjen ajo që e nxiti autorin Vebi Musta për të ndërmarrë këtë sipërmarrje sa të bukur aq edhe të vështirë. Dhe ia ka arritur qëllimit sepse i ka qëndruar besnikërisht sentencës, se “pa e ditur që nga kemi ardhur nuk e kuptojmë se ku jemi, dhe nuk arrijmë të mendojmë se ku do të shkojmë”.

Njeriu instiktivisht është i lidhur me atdheun e vetë, i cili padyshim fillon nga familja e vendlindja e tij. Pikërisht kjo sentencë shtjellohet më së miri nga autori V.Musta në librin “Fshati unë Lubaleshi” (monografi letraro-artistike). 

Autori Vebi Musta, si bir i një familje me tradita atdhetare nga Lubaleshi, që u mëkua që në fëmijërinë e herëshme me traditat e familjes, të fisit e të fshatit të tij emërndritur në historinë tonë kombëtare, në këtë libër vjen me “pasaportën” e zgjuarsisë natyrale, dhuratë e genit dhe natyrës së vendlidjes së tij me resurse të shumta njerëzore e turistike dhe si një intelektual i mirëformuar, me vitalitet, talent e shpirt të rrallë krijues.

Vebi Musta vjen me këtë libër që u promovua më 14 shtator 2025, në Akademinë e Shkencave, Tiranë, si trashëgimtar i një familje patriote dibrane dhe si kontribues i palodhur në ruajtjen dhe lartësimin e vlerave dhe traditave më të mira të familjeve të 32 fiseve të fshatit të tij të lindjes, Lubaleshit.

Në librin e tij është historia e një fshati që ka nxjerrë dhjetra figura autoritare me vlera përbashkuese kombëtare, që me ndikimin e tyre të vazhdueshëm përparimtar ngjallin besim dhe shpresë për të ardhmen…., është referenca më domethënëse që simbolizon dashurinë dhe përkushtimin për vëndlindjen, si leitmotiv i përhershëm i mallit dhe dashurisë që krijon jeta në emigrim.

Në këtë libër dallohet forca metaforike dhe formimi intelektual e kulturor i autorit V. Musta, i cili ka krijuar kështu muzeun e fjalës për vendlindjen e tij, Lubaleshin.