Astrit Lulushi
Sa i përket ADN-së, studimet tregojnë se shqiptarët janë të lidhur me grekët, italianët e Jugut, sllavët e jugut, keltët dhe gjermanikët. Ka ende debate se nga vijnë shqiptarët. Por fakti që shqiptarët flasin një gjuhë e cila zë degë të pavarur të IE dhe fjalët e tyre të huazimit janë nga latinishtja dhe greqishtja e lashtë, tregon se paraardhësit e tyre kanë qenë në Ballkan të paktën që nga koha e Greqisë së Lashtë.
Emri i shqiptarëve të sotëm ka qenë arbnor, nga i njëjti emër i një Fisi Ilir të quajtur Albanoi dhe qyteti i tyre i quajtur Albanopolis në zonën e Shqipërisë Veriore-Qendrore. Kjo është përmendur nga Ptolemeu, por askush nuk e ka parë, faqja e librit është zhdukur.
Disa thonë se historia dhe gjuha shqipe i paraprinë greqishtes dhe se disa fjalë greke janë me origjinë shqipe. Nëse shqipja është më e vjetër se greqishtja varet nga ajo që kuptojmë me "shqip", çfarë kuptojmë me "greqisht", dhe çfarë kuptojmë me "më e vjetër".
Forma më e hershme e vërtetuar e gjuhës greke është greqishtja mikenase, e cila së pari është dëshmuar në mes të mijëvjeçarit të dytë para Krishtit, e shkruar me shkrimin Linear B. Ndërkohë, përmendja më e hershme e mbijetuar e gjuhës shqipe daton në fund të shekullit XIII pes. Gjuha shqipe dëshmohet për herë të parë me shkrim në shekullin XV të erës sonë (Formula e Pagëzimit). Leksiku i Arnold Ritter von Harff është dokumenti i dytë më i vjetër në gjuhën shqipe. Leksiku u shkrua nga Arnold Ritter von Harff, udhëtar gjerman, i cili në 1496 qendroi disa orë në portin e Durrësit dhe transkriptoi disa fjalë të vendasve, duke shkruar anash përkthimin gjermanisht të tyre.
Sidoqoftë, kjo dëshmi nuk tregon domosdoshmërisht origjinën e shqiptarëve dhe gjuhës së tyre.
Në përgjithësi është rënë dakord midis gjuhëtarëve që greqishtja dhe shqipja janë të dyja gjuhë Indo-Evropiane, që do të thotë se të dyja rrjedhin nga Proto-Indo-Evropianishtja, një gjuhë parahistorike e rindërtuar që besohet të jetë folur nga barinjtë nomadë në stepat në veri të Detit të Zi rreth 6 mijë vjet më parë. Në gjuhën shqipe ka hua nga latinishtja dhe greqishtja e lashtë, që tregon se paraardhësit e shqiptarëve kanë qenë në Ballkan para Perandorisë Romake dhe gjatë Greqisë klasike. Ndërsa për pasardhësit e kujt janë shqiptarët ekzistojnë 3 teori: ilire, dake, trake; teza ilire (falë kryesisht albanologëve të huaj) shpëtoi nga harresa hakmarrëse e periudhës osmane, u ringjall dhe vazhdon të mbizotërojë sot.
Ndërkohë, greqishtja gjithashtu përfshin degën e vet të familjes gjuhësore indo-evropiane, degën helene. Ka të ngjarë që degët helene dhe shqipe të jenë shkëputur nga proto-indo-evropianishtja në të njëjtën kohë, pasi ato ndajnë një numër izoglosesh me njëra-tjetrën.
Të gjitha gjuhët vazhdimisht evoluojnë dhe ndryshojnë. Disa gjuhë ndryshojnë më shpejt se të tjerat, por të gjitha gjuhët gjithmonë ndryshojnë. Cilado formë e gjuhës shqipe që mund të jetë folur në antikitet ishte sigurisht shumë e ndryshme nga çdo formë e shqipes së sotme - ashtu siç dihet se greqishtja e re ndryshon nga greqishtja e lashtë në mënyrë thelbësore. Cila gjuhë është "më e vjetër" varet tërësisht nga vendi se ku fillon forma moderne e gjuhës.
Është e vërtetë që disa fjalë në greqishten e re rrjedhin nga shqipja, por këto janë huazime të kohëve të fundit që ose zëvendësuan fjalë të vjetra në greqishten e vjetër ose janë fjalë që përdoren për të përshkruar koncepte që nuk ekzistonin në kohërat antike. Për shembull, fjala e greqishtes së re “louloúdhi”, ka shumë të ngjarë të vijë nga shqipja, që do të thotë "lule". Fjala greke e lashtë për "lule", megjithatë, ka qenë “anthos”, e cila sigurisht nuk vjen nga shqipja.
Ka edhe fjalë në greqishten moderne që janë huazuar nga latinishtja, anglishtja, italishtja, frëngjishtja, gjermanishtja, etj. Fakti që ka disa fjalë në greqishten e re që rrjedhin nga shqipja do të thotë se greqishtfolësit dhe shqipfolësit kanë ardhur në kontakt me njëri-tjetrin gjatë rreth 600 viteve të fundit. Është gjithashtu e rëndësishme të theksohet se ka edhe shumë fjalë shqipe që rrjedhin nga greqishtja.
