DITËLINDJA E PROF. DR SALI BERISHËS, SHKRIMI, URIMI DHE ÇMIMI I DEMOKRACISË
Fatmir Terziu
Sot ka ditëlindjen Prof. Dr. Sali Berisha. Bashkë me urimin për ditëlindjen, natyrshëm kemi dhe shënimin që e bën këtë ditëlindje më të kuptueshme. Themi kështu pasi ditëlindja e një profili të tillë politik, demokratik, intelektual është si një libër i shenjtë, ku udhëtari i viteve që pikëtakohet në vitet e ditëlindjeve të tilla duket se lexon e rilexon një libër të tillë. E ky libër hyn në botën e qindra librave sinonimë në transfertat njerëzore. Të gjithë këta libra kanë një gjë të përbashkët: përvojat e përbashkëta, jetën, angazhimin demokratik dhe profesionin. E aty në hapësirën e këtyre librave janë vetë ato që bëjnë protagonistin e ditëlindjeve.
Jam i bindur se ata që marrin vendime politike në një shoqëri duhet të ndajnë përvojat e tyre. Besoj se kjo është detyra e tyre historike dhe morale. Angazhimi i tyre. E vërteta është, megjithatë, se shtetarët shqiptarë të kohëve të fundit rrallë lënë gjurmë të tilla të vështirësive që kanë kaluar, të përplasjeve personale dhe konflikteve brendapartiake, të vendimeve që morën dhe rrethanave në të cilat mbijetuan. Gjëja më e rëndësishme që duhet ditur është çështja e zgjedhjes politike, mes çfarë alternativash është bërë kjo zgjedhje dhe në çfarë konsiderate, cila ishte logjika e vendimeve politike.
Bazuar në këtë logjikë, ata që vijnë pas nesh mund të gjykojnë të drejtën apo jo të drejtën e një zgjedhjeje të caktuar politike. Duhet të lëmë gjurmë të shkruara të vendimeve parimore. Unë kam bërë shaka më shumë se një herë se me sa duket ne jemi vërtet trashëgimtarë të besimtarëve në sakrifica, ose të paktën të indiferencës së tyre ndaj fjalës së harruar. Por një popull i mësuar me një kulturë transmetuese të mesazhit mësohet lehtësisht të jetojë me fjalën, me ide të ndryshuara, me teori konspirative, me mitologjitë më ekzotike, dhe më pas ua rrëfen fëmijëve të tyre, që nga ana e tyre, të tyret etj.
Të mos harrojmë - njerëz të tillë menaxhohen lehtësisht me mesazhe dhe telefonata. Prandaj duhet vendosur një ide më shumë, një mendim më shumë, në ditë të tilla që përkojnë me angazhimin e një jete, që pikëtakojnë thelbin e një jete, sikurse është vetë jeta e Liderit të Opozitës së sotme, Prof. Dr. Sali Berisha. Ai është dhe vazhdon të jetë thelbi dhe forma, brendia e idea e një Libri të Madh shqiptar, që ishte, është dhe do të jetë forma më e ndjeshme e qëndrueshme e përvojës së përbashkët në vitet e angazhimeve demokratike.
Këto janë edhe "Dëshmitë për tranzicionin" e Intelektualit, që guxoi dhe botoi që pa ardhur Demokracia në organin „ZP“ të Partisë së Punës për lirinë dhe vlerat e saj, vlerat e ish-Presidentit, ish-Kryeministrit nga koha më kritike për Shqipërinë që do të mbahet mend si një kohë tranzicioni me veprim e guxim tjetër të paparë më parë. Një përvojë e përbashkët, e distiluar.
Në takimin e parë me Prof. Dr. Sali Berishën, ku po diskutonim për shtypin, median, shkrimin e ardhshëm, e pyeta drejtpërdrejt: çfarë do të ishte - një angazhim i një burri shteti, tekste për mikroekonominë, shënime për demokratizimin shqiptar, apo një libër për politikën. Me buzëqeshjen e tij firmato, ai u përgjigj: nuk do të jetë asnjë nga ato, por do të jetë kjo, dhe më tregoi vlerën që në Demokraci ka Fjala e Lirë dhe vetë Liria. Nuk kisha lexuar asnjë shkrim të tij deri në atë kohë, përveçse kisha dëgjuar, kështu që kisha shqetësimet e mia të brendshme - nëse do të ishte ajo që do të gjeja të domosdoshmen në atë që ai kishte shkruar në mënyrë tërheqëse, nëse nuk do të ishte shumë i njëanshëm, nëse nuk do të ishte i mërzitshëm. Të gjitha shqetësimet e mia u shpërndanë kur lexova artikullin e tij të parë.
Dëshmoj se ky është një lexim jashtëzakonisht i dendur, informues, shumë personal, shumë interesant për vitet e para, ndoshta më të rëndësishmet, pas 89-ës e deri më sot. E dija se shkrimi i tij do të ishte domethënës, por më habiti më shumë se sa i lexueshëm ishte. Stili i tij, stili i autorit, i pastruar nga çdo informacion i panevojshëm, i plotë dhe mjaftueshëm i arritshëm për çdo person që mendon, më goditi me qartësinë e tij. Është një dokument i domosdoshëm për një kohë të trazuar në të cilën na është dashur të jetojmë, dhe kështu ai radhë përmendet për këto vlera që busulla e shkundur dhe e shigjetuar si anatemim i demokracisë e ka lënë në një skutë të „non-gradës“ së sotme.
Për Prof. Dr. Sali Berishën, dhe të gjithë atë që ai mban në hapësirën e thjeshtë dhe komunikuese, në atë që ai e përcjell me idenë dhe vendosmërinë e tij, mund të flasin miq, armiq, mbështetës dhe kundërshtarë, dhe them të gjithë kanë të drejtë. Se fundja kjo është Demokracia, ajo me të cilën Ai guxoi të na bëhej memorja e ditëve më të vështira. Do ta mbyll me diçka që më ndodhi mbrëmë gjatë rileximit të disa kujtimeve, që kam hedhur në vitet kur përkushtova penën time në shërbim të asaj pjese demokratike, që besuam dhe ende shpresojmë.
Në mënyrë të pavullnetshme u përpoqa të krahasoja gjëra të pakrahasueshme - rrugën e disa liderëve të mëdhenj botërorë me rrugën e zotit Sali Berisha. Dhe m'u duk se ishte më e lehtë të jesh kapiten i një anijeje të madhe, nëse është e vështirë për t'u lundruar, në një oqean të madh, sesa të drejtosh një gomone të vogël me dramë të mëdhenj në një det të pabesë dhe të zymtë. Të drejtojë një staf që ka ide të ndryshme për drejtimin drejt bregdetit. Me një ekuipazh prej gjysmë ish-piratësh. Me pasagjerë të mbetur pa besim dhe dëshirë për të luftuar. Pasagjerë që jo vetëm nuk ndihmojnë njëri-tjetrin në vështirësi, por edhe pengojnë njëri-tjetrin. Më duhet të shtoj se edhe kjo gomone ka mbetur pa provizione në bord. Duke parë tani, kjo ishte situata në vitet '90-96. Prandaj, ne duhet të gjykojmë një lider jo vetëm nga aftësitë e tij profesionale, deficitet, cilësitë dhe arritjet personale, por edhe duke marrë parasysh gjendjen e anijes që ai duhej të drejtonte në momentin e caktuar historik. Kjo anije në det të thellë, zonja dhe zotërinj, që Prof. Dr. Sali Berisha mori përsipër gjatë mbretërimit të tij, arriti të qëndrojë në det dhe të arrijë në brigjet e dëshiruara, dhe pse dikush e keqpërdori dhe e keqpërdorin ende pjesën që iu dha në këtë anije. Ky shkrim, në këtë ditëlindje të Liderit të papërsëritshëm të Demokracisë së viteve të tranzicionit shqiptar është dëshmi e një Shqipërie që ne do ta harrojmë ende pa e kujtuar dhe jemi larg nga e kuptuara. Dhe pa këtë kuptim të Shqipërisë atëherë, është e pamundur të shpjegohet Shqipëria sot. Natyrisht dhe ditëlindja që nga shumë dhe nga pak të tjerë mund të konsiderohet si një urim ndryshe.
