Çështja e të kuptuarit (dhe keqkuptimit) tek shkrimtari Visar Zhiti
Hyrje
Në vitin 1979, Visar Zhiti u përball me dënimin me heqje të lirisë së plotë, për një krijim, që u quajt “me gabime të rënda ideologjike dhe që nxinte realitetin socialist“. Ishte përmbledhja me poezi "Rapsodia e jetës së trëndafilave" (1973), që me një gjyq të rreptë dhe grotesk në prill të vitit 1980 e bëri atë të vuante dënimin me 10 vjet burg, që pasi e çuan si fillim në burgun e Tiranës, ku atje grumbulloheshin të dënuarit, e nisin me një epërsi më të madhe në burgun famëkeq të Spaçit dhe, kur ky mbyllet si burg politik, e shpërngulën në një tjetër ende më të rëndë, në burgun e Qafë-Barit.
Për një poet që ishte deklaruar si i padëshiruar i sistemit, për poezitë e tij me “ekuivoke dhe gjuhën e Ezopit, të trishtuara, që nxinin realitetin…”, aq më tepër që dhe babai i tij, Hekuran Zhiti, kishte pasur më parë një konflikt me autoritetet e vendit, pasi kishte qenë dhe vetë i dënuar, nuk kishte si të mos bëhej një nga të dënuarit politikë të diktaturës, si kundërshtar i atij regjimi. Krahas goditjes së armiqve të sistemit, kjo metodë shërbente, që pushteti i asaj kohe të frikësonte intelektualët e tjerë shqiptarë.
Çështja e të kuptuarit (dhe keqkuptimit) ishte bërë një çështje jete a vdekjeje. Një shkrim i disa muajve më parë, pjesa e të cilit është botuar dhe në disa gjuhë, gjurmon rrugën e Zhitit nga drita rinore që ai ëndërron studimeve në Institutin e Lartë Pedagogjik në Shkodër dhe në udhën e tij të mësimdhënies në qytetin malor verior të Kukësit tek errësira e burgjeve, ku shumë nga të burgosurit që ishin me të vdiqën nga keqtrajtimet, torturat dhe kequshqyerja, ose pësuan çrregullime mendore.
Rrjedhëjeta mes ëndrrave poetike
Visar Zhiti lindi në Durrës. Ai u rrit në Lushnjë, ku përfundoi shkollën e mesme në vitin 1970. Gjatë studimeve në Institutin e Lartë Pedagogjik në Shkodër, dhe më pas në detyrën e mësuesit në qytetin Kukësit, duke demonstruar një interes në fillim në vjersha, disa nga të cilat u botuan në revistat letrare, ai heshtazi, dhe vetë ndoshta nuk e kishte kuptuar, se ishte në një rrugë që donte të shkatërronte konventat e sjellshme të vargjeve prototipe të kohës.
Poezitë e tij që u botuan në revista letrare të kohës ishin sa moderne në formë, por aq dhe me një frymë të re në përmbajtje. Ai përdori gjuhë të zhdërvjellta dhe alegori mitike për të trajtuar çështje të që u trajtuan si të ngutshme nga qeverisja dhe drejtësia.
Abraziviteti i tij u bë një markë e papëlqyeshme e atyre që e ndiqnin nga pas dhe që kërkonin patjetër një shkak për ta dërguar në errësirë. Në një heshtje të detyruar, në lidhje me atë situatë, natyrisht ai me heshtje u thoshte, se depresioni juaj do të shfaqet tre herë në vit, derisa të mërzitet duke e prodhuar si faktorin më sublim të Njeriut të Ri e të lumtur socialist. Ai do të përmbajë çështje me interes, që për dashnorin e poezisë së lirë nuk kishte gjasa që koha me të cilën ishte destinuar poezia e asaj kohe të merrte forcë që t'i apelojë dikujt, përveç atyre që ishin të neveritur me gjendjen aktuale të letrave në monizëm.
Pas një kohe të gjatë në errësirën e Spaçit dhe të Qafë-Barit, Zhiti u lirua nga burgu në fillim të vitit 1987. Pushteti komunist nuk e lejoi më të punonte në profesionin e tij si mësues, por e „lejoi“ për të punuar në një fabrikë të prodhimit të tullave në Lushnjë pa të drejtën e botimit dhe pa të drejtën elektorale. Kur nisën protestat kundër diktaturës dhe lëvizja për demokratizimin e vendit, ai ishte me të parët dhe u bë gazetar i opozitës. Mbas rënies së diktaturës komuniste në vitin 1991, ai arriti të shkojë në Itali ku bëri disa specializime për gazetari në Milano deri në 1992. Përmes një burse studimi nga Fondacioni Heinrich Boll, Zhiti shkoi në Gjermani në vitin 1993 dhe vitin e ardhshëm shkoi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Udhët me pikëtakime ndryshe
Teksa e ndjekim këtë udhë mes dritës dhe errësirës së poetit Visar Zhiti, në një formë e në një tjetër, përveç aspektit „komunizëm“ ne gjëjmë një udhë të ngjashme me poetin e famshëm Ezra Loomis Pound.
Pound lindi në Idaho në 1885. Sapo Pound mbërriti në Londër nga SHBA (në 1908), me poezitë e tij ai kishte probleme me strukturat qeveritare dhe me drejtësinë. Suita e tij epike 50-vjeçare The Cantos ka mbi 800 faqe vargjesh në një përzierje të gjuhës angleze, provansale mesjetare, italiane, latine dhe mandarine. Nëpërmjet errësirës së saj, poezia e Pound ofroi një drejtim të ri radikal. Revista e tij Blast mbronte Vorticizmin (një variant britanik i futurizmit); prapa skenave, Pound organizoi grante për artistë modernistë të varfër si James Joyce dhe Ëyndham Leëis, ndërkohë që nuk ishte më mirë se ata. Hemingëay, Eliot dhe Yeats (ndër të tjerë) e konsideruan Pound një kritik të paçmuar. Ata i kërkuan atij të redaktonte shkrimin e tyre dhe ranë dakord për ndryshimet drastike që ai sugjeroi.
Në vitin 1945 Ezra Pound u përball me dënimin me vdekje. Pound mbërriti në Itali, ku u vendos në Rapallo në vitin 1924. Moody përshkruan se si poezia dhe politika e Pound u bashkuan në Italinë e Musolinit. Paundi filloi të fiksohej te ekonomia dhe bankat si rrënja e luftës dhe pabarazisë. Ai shkroi kanto të shumta duke distiluar pikëpamjet e John Quincy Adams mbi qeverinë, ekonominë Jeffersonian dhe teorinë bankare të shekullit të nëntëmbëdhjetë. Shitjet e vëllimeve të njëpasnjëshme të The Cantos ranë në mënyrë dramatike. Edhe lexuesit e tij të paktë të përkushtuar pranuan se poezia e tij kishte nevojë për komente dhe përkthim të gjerë për të qenë e kuptueshme.
Pound, së bashku me shumë italianë, e panë Musolinin si një alternativë të fortë të qëndrueshme për të cenuar komunizmin dhe kapitalizmin e parregulluar. Përballë varfërisë dhe papunësisë së përhapur gjatë Depresionit të Madh, fashizmi (veçanërisht në formën e tij italiane) dukej një mënyrë e tretë e dobishme. Antisemitizmi nuk luajti një rol në politikën fashiste italiane deri në vitin 1938, nën drejtimin e Gjermanisë naziste.
E njëjta gjë, por në kahje të tjera, ndoshta është menduar dhe në territorin shqiptar, në kohë të ndryshme. E urta popullore, e keqja më e vogël, ndoshta funksionon sadopak, por në tërësinë sublime mes dy qasjeve ka tjetër thelb mes të kuptuarit (dhe keqkuptimit) që ishte bërë një çështje jete a vdekjeje, thuajse në të dy rastet. Por ndryshimi ishte dhe mbetet thelbësor.
Sidoqoftë, Visar Zhiti ishte një i burgosur i mirëfilltë politik, si pasoj e mosqasjeve në mendimet e tij me sistemin komunist, ndërsa Pound ishte një i burgosur politik në një komb që nuk e njihte kategorinë e krimit politik. „Gabimi“ i Zhitit qëndron tek poezia e tij që mbetej tek të kuptuarit (dhe keqkuptimit) ndërsa Pound nuk mund të falej pasi nuk ishte dënuar për një krim poetik, por për tradhëti. Me kalimin e viteve, robëria e Pound u bë një shkak i famshëm për avokatët, shkrimtarët dhe ithtarët e fjalës së lirë, madje edhe ata që kishin luftuar fashizmin. Në siklet gjithnjë e më shumë, qeveria amerikane hoqi akuzat për tradhti në vitin 1958, duke ndikuar kështu në lirimin e tij dhe duke lejuar kthimin e tij në Itali. Ai u shpall roje i gruas së tij, Dorothy, dhe për pjesën tjetër të jetës së tij Pound nuk u lejua të kishte një llogari bankare, të nënshkruante kontrata, të kishte pronë ose të bënte një testament. Në vend që të dënohej me vdekje, Pound u dënua me gjysmë jetë. Vdiq në Venecia në vitin 1972, në moshën 87-vjeçare.
Edhe pse i tradhëtuar nga „miqtë“ nuk u ndal
Visar Zhiti natyrshëm ka një dhimbje më të madhe në shpirt. Ai u tradhëtua nga ata që i silleshin vërdallë si miq (dhe nuk është akuzuar për tradhëtar), dhe nga ata që kurrë nuk e kuptuan poezinë e lirë dhe lirinë e saj. Udhëheqja e lartë në pushtet, sipas dokumenteve të dala së fundmi, drejtpërsdrejti nga zëvendësdikatori Ramiz Alia urdhëroi përndjekjen e tij.
Pas rënies së diktaturës, Zhiti u emërua kreu i ndërmarrjes se vetme botuese “Naim Frashëri”, atje ku ai u denoncua dhe nisi kalvari. Ai ka qenë i punësuar më vonë nga shërbimet administrative të parlamentit të ri shqiptar dhe në 1996 u zgjodh vetë në parlament. Mbas Realiteteve të zymta të politikës shqiptare, ai parapëlqeu të punonte në diplomaci, Në vitin 1997 ai u emërua minist:er këshilltar për kulturën në ambasadën shqiptare në Romë, ku ai qëndroi deri në vitin 1999. Më vonë do të jetë kreu i ambasadës shqiptare në Vatikan dhe do ta mbylli karrierën diplimatike në Washington DC, SHBA.
Visar Zhiti ka një veprimtari të bollshme dhe mjaft cilësore krijuese. Libri i tij i parë me poezi, "Kujtesa e ajrit" u botua në Tiranë në vitin 1993, i cili përfshinte disa poezi nga burgu. "Hedh një kafkë te këmbët tuaja" u botua vitin e ardhshëm. Ky vëllim është i gjithë me poezitë e krijuara fshehurazi në burg në mes 1979 dhe 1987, të cilat kishin mbijetuar në kujtesën e tij apo u shkruan në copa letrash. Vëllime të shumta pasuan, dhe ai, sikurse ka cituar Robert Elsie, është i njohur sot si një prej poetëve të mëdhenj shqiptare të shekullit të 20-të. Ai ka shkruar edhe shumë tregime të shkurtra, të mbledhura në dy vëllime, ese dhe disa romane, është përkthyer në shumë gjuhë dhe ka përkthyer në gjuhën shqipe vepra nga Garcia Lorka, nga poetët italianë Mario Luzi, Sebastiano Grasso, nga poeti siriano-francez Adonis, nga poeti rus Jevtushenko, etj. Kujtimet e tij nga burgu, "Rrugët e ferrit” dhe “Ferri i çarë”, burgologji siç i quajti ai, janë botuar dy herë në Tiranë dhe së funmmi, këtë vit edhe në Itali.
Duke përfunduar
Duke parë Visar Zhitin në këtë kënd dhe duke bërë dhe një paralelizëm, që ndoshta pikëtakon dhe nuk përkon për disa arsye, në thelb kuptojmë dhe mirëkuptojmë se asgjë nuk simbolizon më mirë marrëdhënien me ankth të poezisë me kulturën bashkëkohore, sesa gjendjen e titanëve të saj. Jo më kot bashkëngjitur me këtë shkrim po sjellim dhe tërë atë që e ka shoqëruar dhe e mban në udhën e tij, pra CV-në e tij të plotë, me të gjitha kuoriskurot (dritëhijet) që iu qasën dhe e ndërprenë udhën e tij të bukur të krijimtarisë së lirë.
Visar Zhiti
biobibliografi
Visar Zhiti është një nga shkrimtarët më të njohur bashkëkohorë të letrave në gjuhën shqipe, që lëvron poezinë, prozën, esenë, po kështu edhe gazetarinë dhe përkthimin.
Është biri i një mësuesi, aktori e dramaturgu, Hekuran Zhiti, nga Tomorrica, atje ku lartësohet Olimpi i shqiptarëve. Babai i tij ishte dënuar si nacionalist, duke ia ndërprerë krijimtarinë e tij. Poezitë e tij, satirat, komeditë dhe dramat u botuan postume, mbas rënies së perandorisë komuniste.
Nëna e Visarit, Resmija, vinte nga një familja e madhe kolonjare, Fama ose Shahu, nacionalistësh, që u përndoq dhe u dënua nga regjimi komunist në Shqipëri, nga që kishte dhe të ikur në SHBA.
Visar Zhiti lindi dhe u rrit në Durrës, qytet buzë detit Adriatik. Gjimnazin e kreu në qytetin e Lushnjës, vend dhe internimesh, ku kishte dhe shumë familje nga Kosova. Më pas u diplomua për Gjuhë dhe Letërsi në Institutin e Lartë Pedagogjik të Shkodrës dhe nisi të botojë poezitë e para në shtypin letrar të kohës dhe dorëzojë për botim përmbledhjen “Rapsodia e jetës së trëndafilave”.
U emërua mësues në fshatrat e Kukësit, jo shumë larg kufirit shtetëror me Kosovën.
Visar Zhiti kritikohet ashpër për poezitë e tij, deri dhe në Komitetin Qendror nga udhëheqja komuniste, arrestohet, në gjyq e akuzojnë për poezitë e tij “të trishta dhe kundër realizmit socialist”. Në akuzën e tij është se ai dëgjonte fshehurazi dhe radiot “Zëri i Amerikës”, “Radio Vatikani” dhe “Radio Prishtina”, etj. E dënojnë me 10 vjet burg, me heqjen e të drejtës së botimit dhe të drejtës elektorale.
Visar Zhiti edhe në burg, ku ishte e ndaluar, krijoi poezi me mend, ndërsa në kampet-burg të Spaçit dhe të Qafë Barit, në kushte të tmerrshme brenda telave me gjemba, teksa punonin si skllevër në miniera, i shkrunate fshehurazi nëpër fletoret, që të burgosur të tjerë i ndihmonin t’i fshihte ose i mësonin dhe përmendësh.
Ai ishte në revoltën e të burgosurve politikë në Qafë-Bari, të cilën do ta përshkruajë në një nga veprat e tij të mëvonshme.
Visar Zhiti arriti të nxjerrë fshehura nga burgu gati të gjithë poezinë e tij.
Pasi lirohet, punon si punëtor krahu në fabrikën e tullave në Lushnjë. Ku kishte dhe familjen.
Ndërkaq në dosjen e Visar Zhitit është dhe dokumenti që ai nuk pranoi të ishte bashkëpunëtor i Sigurimit të Shtetit, policisë sekrete të diktatues, megjithë pasojat e renda që do të kishte, duke pritur dënimin e ri.
Kur nisën protestat dhe lëvizjet për demokratizimin e vendit, rreshtohet me të parët dhe bëhet gazetar në organin e parë të shtypit opozitar, ku artikujt e tij u vlerësuan për forcën, drejtësinë, frymën paqësore dhe dhimbjen.
Ndërkaq në vitet ’90 ai nis të botojë nga krijimtaria e tij, edhe poezi të burgut, tregime, romane dhe ese.
Bashkëshortja e Visarit është zonja Eda Agaj Zhiti dhe në vitin 1995 lindi djali i tyre, Atjoni.
Visar Zhiti ka punuar dhe si drejtor në shëpinë botuese “Naim Frashëri”, atje nga ku i erdhi denimi, në Parlament, ndërkohë është zgjedhur dhe deputet, ka qene Ministër i Kulturës, ka punuar në diplomaci, 2 herë në ambasadën e Shqipërisë në Itali, pastaj në Selinë e Shenjtë në Vatikan dhe së fundmi në Washington, SHBA.
Vepra letrare e Visar Zhitit u vlerësua menjëherë nga lexuesi dhe kritika letrare për befasinë dhe guximin artistik, për të vërtetën që mbart, për gjuhën e gjallë, nivelin e lartë artistik, me metafora e kumbime, për imazhet sa tronditëse, po aq dhe magjepsëse, ku gërshetohen realizmi i ashpër me fantazinë, e përditshmja dhe kohët, tragjizmi dhe grotesku, shpresa dhe besimi tek njeriu, dashuria e pafund, dhembja dhe gëzimi i jetës plot me dritëhije dhe mister, gjithmonë me mesazhe paqeje.
Të gjitha çmimet letrare më të larta që jepen në Shqipëri për poezinë, prozën dhe esenë, etj, iu dhanë veprës së Visar Zhitit, por dhe në Kosovë, Maqedoninë e Veriut, Mal të Zi. Libra të Visar Zhitit nisën të përkthehen dhe në gjuhë të huaja dhe u vlerësua me çmime letrare dhe jashtë vendit.
Visar Zhiti ka botuar librat:
me poezi:
1. “Kujtesa e ajrit”, Tiranë, 1993
2. “Hedh një kafkë te këmbët tuaja”, Tiranë, 1994
3. “Mbjellja e vetëtimave”, Shkup, 1994
4. “Dyert e gjalla”, Tiranë, 1995
5. “Kohë e vrarë në sy”, Prishtinë, 1996
6. “Si shkohet në Kosovë”, Tiranë, 1999
7. “Thesaret e frikës”, Tiranë, 2005
8. “Nënë Tereza mes shqiptarëve”, Album me poezi e foto, Tiranë, 2012
9. “Si është Kosova”, Prishtin”, 2014
10 “Të rritesh nga dashuria”, Tiranë, 2018
11- Dorëshkrimet e fshehta të burgut, poezi, botim anastatik, Tiranë, Onufri 2021
prozë:
12. “Këmba e Davidit”, tregime, Tiranë, 1996
13. “Funerali i pafundmë”, roman, Tiranë, 2003
14. “Djali dhe legjenda”, tregim (shqip, maqedonisht, anglisht), Tiranë, 2004
15. “Perëndia mbrapsht dhe e dashura”, roman, Tiranë, 2004
16. “Në emër të a(r)tit”, ese, intervista, Shkup, 2006
17. “V.V. & një vrasje e munguar”, biseda, portret, poezi, Tiranë, 2006
18. “Shekull tjetër”, tregime, Tiranë, 2008
19. “Në kohën e britmës”, roman, (dy botime), Tiranë, 2009
20. “Panteoni i nëndheshëm ose letërsia e dënuar”, sprovë, Tiranë, 2010
21. “Rrugët e ferrit”, roman, ribotim i plotësuar, Tiranë, 2012
22. “Ferri i çarë”, roman, ribotim i plotësuar, 2012
23. “Valixhja e shqyer”, ribotim i plotësuar, tregime, Tiranë, 2016
24. “Si na erdhi ai, i ndaluari…”, Tiranë, 2017
25- “Kartelat e Realizmit të dënuar”, sprovë (në shtyp), Tiranë, 2020
Vepra e Visar Zhitit eshtë përkthyer:
në anglisht:
26. “The condemned apple”, poezi, Los Anxhelos, SHBA, 2005
në italisht:
27. “Croce di carne”, poezi, Oxiana, 1997
28. “Dalla parte dei vinti”, poezi, D’Agostino, 1998
29. “La vita”, poezi, Pulcino Elefante, 1998
30. “Passeggiando all’indietro”, tregime, Oxiana, 1999 31. “Confessione senza altari”, poezi, (shqip dhe italisht), Diana Edizione, 2012
32. “Il visionario alato e la donna proibita”, romanzo, Rubbetinno, 2014 33. “Dov’e’ la vita?” (shqip dhe italisht), Poesie, Pazini, 2016 34. “Il funerale senza fine”, Rubbetinno, 2017
35. “La note é la mia patria”, (shqip dhe italisht) Pazini, 2018
35 “Sulle strade dell’inferno” romanzo, “Besa” 2022
në maqedonisht:
36. “Бoc и лyд”, poezi, Shkup, 2001
në kroatisht:
37. “Izabrane pjesme”, poezi, Zagreb, Kroaci, 2010
në serbisht:
38. “Kisha mog lica”, poezi, Beograd, 2019
në rumanisht:
39. “Psalm”, poezi, Bukuresht, 1997
40. “Funeralii nesfarsite”, roman, Bukuresht, Rumani, 2008
41. “Aripa Franta/ Flatra e mundur”, (shqip dhe rumanisht), Bukuresht 2018 42. “Cortegul fara sfarsit”, roman, ribotim “A” Bukuresh, Rumani, 2020
Ka përkthyer në shqip:
43. Mario Luzi, “Fati i ditës”, poezi
44. Nënë Tereza, “Takohemi nëpër lutje”, poezi
45. Federico Garsia Lorka, “Ballkon i hapur”, poezi
46. Nënë Tereza, “mërmërimë shenjtoreje”, lutje-poezi
47. Isikava Takuboku, “Poezi e shkruar nëpër gurë”, tanka
48. Sebastiano Grasso, “Ti në grackë në qepalla”, poezi
49. Adonis, “Iluzioni i hapave të mi”, poezi,
50. Evgeni Jevtushenko, 33 poezi. (Në librin“Si na erdhi ai, i ndaluari…”)
Poezitë e Visar Zhitit janë futur në tekste shkollash, në antologji të huaja dhe në gjuhët anglisht, frengjisht, gjermanisht, polonisht, holandisht, greqisht, hebraisht, flaminge, arabisht, serbe, malazeze, boshnjake, kroate, kinezçe, etj.
Çmime letrare kombëtare dhe ndërkombëtare:
1. Leopardi d’oro, Milano, 1991
2. Racconta il tuo Dio, Milano, 1992
3. Çmimi Kombëtar - për veprën më të mirë në poezi, Tiranë, 1994
4. Velija - Çmimi mbarëkombëtar për letërsi, Tiranë, 1995
5. Gaetano Salveti, Romë, 1997
6. Ada Negri, Lodi Vecchio, 1998
7. La cultura del mare, San Felice Circeo, 1999
8. Premio alla carriera, Romë, 2000 9. Naim Frashëri, Tetovë, Maqedoni, 2001
10. Kalimerja, Ulqin, Mali i Zi, 2002
11. Çmimi i parë i poezisë, Gjakovë, Kosovë, 2003
12. Penda e argjendtë, për romanin më të mirë të vitit, 2003
13. Asdreni, Korçë, 2005
14. Libri më i mirë i Panairit të Shkupit, 2007
15. Premio Internazionale “Mario Luzi”, Romë, 2007
16. Shkrimtari i vitit, Tiranë, 2008
17. Çmimi letrar “Beqir Musliu”, Gjilan, Kosovë, 2009
18. Mirënjohje, Rozhajë, Mali i Zi, 2012.
19. Çmimi i Madh i Letërsisë, Tiranë, 2012
20. Çmimi “Kurora e poezisë”, Korçë, 2014
21. Çmimi “Azem Shkreli”, Pejë, Kosovë, 2015
22. Çmimi “Ali Podrimja”, Gjakovë, Kosovë, 2015
23. Linguaggio dell’anima, Roma, 2016
24. Çmimin e Karrierës në poezi, Como, Itali, 2019
25. Çmimi “Dega e Ullirit”, Panairi i Librit në Ulqin, Mali i Zi, 2019
26. Dekoratën e Shoqatës së Shqiptarëve të Rumanisë, Craiova, 2019 Rumani
27. “Antar Nderi” nga Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, Neë York, 2020
28- “Qytetar Nderi” nga Bashkia e Qytetit të Lushnje
29- Çmimi “Vexhi Buharaja” në letërsi, Berat 2021
30. “Mirënjohje”, Universiteti Fan Noli, Korçë, 2021
31. “Antar Nderi i Perjetshëm” – Qendra Kulturore “Nënë Tereza”, 2021, Miçigan, SHBA
Visar Zhiti ka marrë pjesë në shumë takime kombëtare dhe ndërkombëtare kulturore si dhe në festivale botërore poezie, ku ka përfaqësuar vendin si në Itali, Greqi, Francë, Rumani, Maqedoni, Mal të Zi, Austri, etj, si dhe është ftuar nga universitete të ndryshme në Tiranë, Prishtinë, Tetovë, Romë, Napoli, Milano, Paris, Vatikan, etj.
Në SHBA, në vitin 2013, u thirr nga “The Freedom House” në takim e gjerë me diasporën dhe jo vetëm, në veprimtarinë simbolike “Gjyqi i Nju Jorkut”, kundër diktaturës komuniste, ku në qendër ishte veprën e tij për burgjet dhe larine dhe ligjërata e tij.
Ka dhënë disa intervista në “Zërin e Amerikës”, ndërsa libra të tij janë dhe në Bibliotekën e Kongresit Amerika.
Është anëtar nderi i Festivalit Ndërkombëtar “Ditët e Naimit” të Tetovës në Maqedoni.
Është anëtar i Akademisë Internacionale të Arteve të Bukura, të Letërsisë dhe Shkencës “Alfonso Grassi” në Itali dhe anëtar i Akademisë Europiane të Arteve, po kështu është anëtar i PEN Klubit në Itali.
Emri i Visar Zhitit është i përfshirë në enciklopedi dhe në Fjalorë Enciklopedikë në Shqipëri, në Enciklopedinë e njohur Piccolo Treccani - Itali, në Mbretërinë e Bashkuar, SHBA, etj.
Tani jeton në SHBA, në shtetin Illinois, si shkrimtar i lirë
