Fatmir Terziu
Tashmë ishte krijuar. Projekti më i madh i jetë-historive të njerëzve ishte bërë realitet. Më në fund ajo që kishte ndodhur me Njeriun do të shihej sy më sy në Bibliotekën më të madhe të Kombeve. E ajo, pra ajo Godinë, e quajtur super-Hyjnore, sikurse dihej do të sillej ajrisht në sy të Njeriut. Do të ishte një fenomen i ri shëtitës. Ajri do ta mbante pezull dhe Bota do të shihte njëtrajtshmërisht fatin e shkelësit me këmbë të tokës së vet. Aty do të shtrihej, vendosej madhërisht dhe do të bëhej i lexueshëm lehtësisht Libri më i Ri dhe më i qashtër, më i drejti i shkruar ndonjëherë.
E Godina do të kishte rregulla. Rregullat ishin sa Biblike, aq Kuranike. Aty do të ishte tërë Ligjësia e Zanafillur. Do të ishte dhe ajo e një rruge të gjatë, të harruar, të shpërfillur. Tashmë duheshin vetëm ditët, orët, minutat dhe sekondat që të jepej gongu i hapjes së saj. Në parahapje, sikurse ndodh t'i kujtohet Projektuesit dhe Zbatuesit, u tha gati njëzëri: respekti duhej treguar për gjuhët. Por gjuhët qëlloi të ishin nën ndikimin e gojëve njerëzore, që ishin në modë të re. Ngriti supet Projektuesi dhe rrudhi ballin e tij Zbatuesi. Si nuk u kishte shkuar nëpër mend një gjë kaq e rrëndësishme, kaq themelore? E para ishte Fjala!
„Mirë do të ishte të kishim vetëm një gjuhë.“ – i tha Zbatuesi, Projektuesit. Projektuesi fshiu sytë dhe buzëqeshi lehtë. E gjitha ka qenë shkruar. Asnjë e shkruar nuk është e re. Vetëm se…, vetëm se atë që kemi shkruar vetë, e kemi harruar po vetë, e kemi pranveruar dhe e kemi dimëruar, ose e kemi keqinterpretuar.
„Ndoshta mendoni se e kemi keq-konsumuar?“ – shtoi zbatuesi.
„Jo, jo dhe aq, por gjithnjë të shkruarën e kemi mbuluar nga pluhuri. I kemi vënë një dry diku, ose një harresë. Na duket se gjithnjë e dimë. Thjesht priremi të harrojmë dhe të harrohemi. Dhe sa herë na duhet kujtohemi…, por nuk na përshtatet më, na duket se nuk ka më vlerë. Sikur e shkruara është më shumë se një dënesë“.
„Pra, duket sikur flasim me gjuhë të tjera? Apo thjesht janë po ato gjuhë dhe na duket se i ka marë era, apo i ka mbuluar jo-vlera. Sikurse thoni vetë harresa… Ndryshe ku janë? Si do të lexohen në këtë Libër kaq të Madh? Jemi përsëri në hall?!“
„Janë nën shtroje, janë nën çarçafë, janë nën mbulesa. Gjuhët e tilla janë të fshehta, janë të rrepta, s'janë më të sinqerta. Janë vetëm sinjale dhe shenja. Në të vërtetë gjuhët janë mbledhur të kërkojnë të drejtën e tyre, të drejtën e Fjalës, të të folurës, dhe kanë kohë që e kërkojnë si dikur në shkretëtirë, në një hapësirë të lodhur nga shterpësia, janë një numër i pakufizuar njerëzish në një pritje të gjatë për vendin e punës, një ushtri e tërë që quhet si e tillë në kohë të mjegulluar, një popull nën qiellin e ftohtë dhe që ka muaj që dridhet më shumë se sa dridhjet që e shkundin, përtej mundit, aty ku vetë Njeriu që e vetëgërmoi tokën e ftohtë, që të gjej strehën e fundit…, njerëz të cilët i ka plandosur gjumi pikërisht aty ku ndodhen mes ajrit dhe tokës, e të gjithë nën një modë të re, gojëmbuluar, luajnë modulet më të reja të dhimbjes së kokës.
Godina ishte tashmë në të qindat e fundit të sekondës. Sytë po nguleshin drejt saj. Dikush duhej të fliste. Dikush duhej të dëgjonte. Dikush… duhej të dukej. Të dukej sikur ishte dhe sikur duhej të mos ishte. Dikush duhej të ndiqte zërin. Dikush duhej të ndiqte dhe heshtjen. Të gjithë ishin aty. E ndërsa Projektuesi dhe Zbatuesi ishin ende në dilemë, u shfaq një i tretë. Ai ishte një magji e vërtetë… Ai ikte dhe vinte. Qasej dhe zhdukej shpejt. Ndodhi krejt pakuptueshëm … Askush më parë nuk e kishte pasur këtë dualitet. Ai tashmë ishte hapësi i këtij Libri të Madh në sytë e Botës.
Ata kishin ngrirë. Në fytyrë u kishin mbetur vetëm sytë. Sytë i vërtiteshin asaj Godine, që i sillej si një pykë e ngulur Botës. Të gjithëve u ishte rimodeluar hapësira e gojës. Ai tashmë ishte pronari i vetëm i atyre gojëve. Trupat u dridheshin si në ethet e të ftohurës. Të gjithë e kishin humbur të drejtën e të folurës. Gojët e tyre i kishte zhytur brenda modës së re. Ata dridheshin e dridheshin sikur trupat e tyre të ishin thjesht fletë. Ishte vërtet një siklet.
Dhe Ai, pra i treti i vërteti foli më në fund: „Ne jemi të infektuar. Ne jemi tashmë virusalë. Po gjithnjë ka një shpëtim nga një dert. Doni të shpëtoni nga ky siklet? Unë dua që të gjithë të më përsërisin mua njëherazi bashkë sa herë që do të them një fjalë. Që të shpëtojmë nga ky hall, le t'i vemë gojëve tona një maskë. Maska do të jetë shpëtimtari i të gjithëve dhe ajo do të mbrojë nga infektimi edhe këtë Libër të Madh“.
Dhe ashtu ata bashkë thirrën e përsëritën „Gojës do t'i vendosim Maskë! Le të rrojë përjetësisht ky Libër i Madh“. E pranuan më fund. Dhe Libraria hapi dyert e saj… aty do të lexohej për muaj, vite të tëra me radhë vetëm ky Libër i Madh.
Ai, vetë maskës i kishte shkruar fatin e pashkruar dhe i kishte dhënë autoritetin e vet. Dhe sipas Ligjit të atij Libri të Madh thuhej: Maska flet, Maska heq, Maska shpëton, Maska është pronë. Pronë dhe modë. Emër dhe para në këtë Botë. Maska ishte shpëtim. Më e afërta me parajsën. Kurrë nuk ndryshon, e shquar dhe madhështore. Si një ëndërr e premtuar dikur, por që kishte mbetur e paparë.
Dhe Ai përditë ndërronte faqet e këtij Libri të Madh, që këtë herë kishte mbetur në duart e tij, si kur ndonjëherë më parë dhe sa herë ndodhte i thërriste në korr të gjithë bashkë: „ëndrrat shihen më errët nën Maskë!“.
Vitet kaluan, muajt u shumëzuan, javët, ditët, minutat, sekondat vazhdojnë të mbeten aty në atë Godinë, në fletët e atij Libri të Madh. Të gjithë ishin zhytur nën të. E errësirave të ëndrrave u duhej dritë. Ndoshta edhe Lumit i duhet pak dritë të depërtojë në skutat e errëta të një pylli të dendur rreth e qark tij, ku vetëm zhurma i zgjon dashuritë lakuriqe të zogjve që humbasin këngët e tyre më të bukura në përplasje të ujëta, me të drunjta e të gurta. I duhet udhës së një Lumi dritë që tretet në Detit e errësirës?
Përreth kësaj drite bën gojë Deti i errësirës. Nën hënën e maskuar, gjen vetmia vetminë. E qetë, e përfolur në një ditë dhe në një mijë netë. Në një det errësire. Në një libër përrallash. E gjithnjë aty ka variante që të bëjnë gojëkyçur. Të paktën nuk na shihen më dhëmbët! E dentistët e kanë mbyllur zyrën e tyre. Është një mënyrë e re për të mbuluar kalbëzimet. Edhe të një deti me fundin e kalbur? Në një të tillë nuk duhen shtretër, nuk duhen rrugë, nuk duhen … nuk duhen as gojë, nuk duhen as dhëmbë, nuk duhen gjuhë. E pa gjuhë a mund të flitet? A mund të komunikohet?
Fundja ka ende shpresë të gjendet luku i ri mbi Fytyrën e Re që të rimarë frymë qetësisht…, pa Maskë. Pa Maskë? Përse e mban edhe Ti? Ti e ke pasur një të tillë që në ardhjen tënde. Ti je i maskuar që në lindje. Përse maskohesh? Duhet të mos dallohesh, thonë ata që të servilosen gjithmonë. Duhet të të mbajnë sekret. Dhe sipas sekretit Ti duhet të jesh nën Maskë. Sipas të gjithë shkrimeve të tij vetëm Maska të mbulon fytyrën tënde të urryer.
Pra gjeniale: reflekton rrugën e Mbretit, me dredhi, duke lulëzuar nga brenda errësirës, bartur nëpër tuba Oksigjeni, në krahët e butë të fluturave, që kthehen lotueshëm nga varrezat. Sot, si kurë më parë, ne të gjithë lexojmë dhe e rilexojmë këtë Libër të Madh nën Maskë. Dhe tashmë e kuptojmë se si Krijuesi dhe Zbatuesi kanë qenë prej miliona vitesh në hall. Ndërsa shpirti ynë grimohet, ne ende e shohim veten të paaftë për t'u përballur me demonët e vjetër e të rrinj që kërkojnë të shembin Godinën e re super-Hyjnore, Bibliotekën më të madhe të Kombeve. A ishte kjo një parandjenjë e rastit? Kur do të vijë më në fund ajo ditë e magjishme e fatit? A do të jemi në jetë ne? A do të gjejmë vetveten në Lukun e ri mbi Fytyrën e Re?
Dhe kështu hyri në jetë Libri i Madh. Libraria e re u hap. Fjalorët kërkojnë ende brenda saj lexuesin e Kohës. E gjitha tashmë është vetëm në Gjuhën e Botës, që lag me lotë cepat e hartës: Pamja e re e Njeriut pos maskës. Kaq duhej që të kuptohej nga ajo që ishte harruar, keqpërdorur dhe që ishte miliona vjet e masakruar. Maska kishte pamjen e dikujt të shkretë dhe të tradhtuar. Ndoshta edhe nga ajo që dikur në zemër njeriut emigrues i therri, e në sytë e ikjes përtej dhimbjes e shkroi vetë Azem Shkreli:
„Lamtumirë në trasta, lamtumirë në ajër
Në sy lamtumirë…
… vetëm udhët le të plaken, le t'i zbardhet floku…“
(Azem Shkreli: „Nisja e mërgimtarëve“)
Comments