PËRRALLTARI I FUNDIT

Lida Lazaj

GËZUAR STINËN E LULËZIMIT, TË RIPËRTËRITJES!

PERRALLTARI I FUNDIT

Njëri pas tjetrit, u ngjitëm në të përpjetën e udhëzës së ngushtë që na nxirrte te çezma e mëhallës. Ujin,me të cilin do lanim duar, gushë e faqe, e përfytyroja kallkan,. Babi shkonte çdo mëngjes, sot vinim ne për herë të parë. “Duhet të laheni me gurgullima”,-tha babai . U grind Nëna, nuk iu kthye mendja . “Të vish dhe ti, bën mirë”. Gjithë natën ra dëborë. Në mëngjes syri i madh blu i qiellit u hap. Askund nuk ka sy të tillë. Pemët e kërrusura i pëshpërisin dëborës: “Po ta durojmë dhe përkëdheljen e fundit”. Në ajër fërfëllojnë avuj. “I ranë dhëmbët plakushit”, - qeshet babai. –“Kjo dëborë, mbetur diku në cep të xhybes, u shkund para se ai të largohej”. Dëbora e larë me argjend hëne ndrit skenën ku do të luhet ndarja e stinëve. Me lopatën e drunjtë Babai hapi udhëzën deri te çezma. Por, nuk ndalëm atje. “Do të zëmë pranverën!” - na hoqi udhën për më tutje. Deri te selishta ecëm në gjurmët e tij. Kur iu afruam mollës së vogël, krye arës, babi na bëri shenjë të prisnim. U vërtit rreth trungut, shkeli dëborën, shkundi fjollat e bardha nga degët e holla: “Afrohuni, hiqini dorashkat, prekeni dhe përshëndeteni!” U afruam të heshtur dhe të mahnitur nga veprimet e babit, që e përkëdhelte mollën sikur të ish njeri, bëmë si ai. Na ndau të treve degëza të njoma. “Ja, shikoni sythat e vegjël? Këta do ta mundin dimrin e do të bëhen lule, buzëqeshje të pranverës”. Sythat, prej frymës dhe duarve tona të ngrohta, dolën atë çast nga lëkura e bisqeve të njomë, mbushën kurorën e mollës, trupin e kumbullave, vellon e qershisë… Fërkova sytë. Hareja e luleve u shkërmoq e ra në këmbët e mia me fluturza dëbore. Befas më erdhi të dënes. Po babai, motra e vëllai luanin me borë të ngazëllyer. Pa kuptuar mbrritëm te çezma. Në të dyja kamaret, anës kroit vumë degëza molle. “E dëgjoni këngën e ujit? Sot është shumë i gëzuar; nxjerr nga gryka gurgullima pranvere. Nga sot, ju nuk do laheni në shtëpi , por këtu që uji të mos mërzitet duke kënduar e gurgulluar për vete dhe pastaj të shkojë në vende të tjera ku njerëzit ia pëlqejnë këngën e gurgullimave”. “Pse zogj janë ato?”, - pyeta unë. Të treve na kapi gazi. Qeshi dhe Babai. “Çdo gjë që duam dhe na do, ka shpirt”.

Nëna e shqetësuar na priti me peshqir te dera, mbylli pas nesh portën dhe na afroi te soba. Sa na u ngrohën duart e këmbët dhe nata filloi të zbresë nga malet, vrapuam te kashtarja. Madhështore, me disa kate ua bënte me sy djemve të mëhallave të tjera që disa herë u përpoqën të na i digjnin. Vëllai thoshte, se kashtarja jonë ishte më e larta dhe më e bukura. Edhe u nisëm me mision të fshehtë të ndezim kashtaren e mëhallës tjetër, por edhe andej rojet qëndronin syhapur. Garë e shpallur kushedi që kur, mbase nga stërgjyshërit tanë, që e bënte festën më gazmore. Duhej ndezur në muzg, flakët do të arrinin qiellin. Kur erdhi ora e gjithë mëhalla, burra e gra, pleq, plaka e kalamaj u mbodh rreth saj. Flakët u ngjitën lart, entuziazmi kapi yjet. U kënduan këngë, u hodhën valle, djemtë më të fuqishëm fluturuan nëpër flakë për të dëbuar edhe grimcat e fundit të plogështisë së dimrit. U nisëm për në shtëpi të lumtur e të gëzuar se dimrit ia shkulëm dhëmbët e fundit. Darka u shtrua jo në tryezë, si zakonisht, por te sofra e madhe. Nga dera e hapur, dëbora ngjante si kulloshtër qumështi, hëna si llampadar dhe yjet si llambushka të vogla, që i kishte varur një dorë e padukshme në degët e mollëve. Babai dërgoi vëllain t’u hapte derën e ahurit bagëtive. “Tani do na vinë dhe miqtë.” “Po ku janë tezja, daja, xhaxhai? Pse nuk i shoh unë?”- dhe fërkoja sytë mos isha në gjumë. Babai mori faqoren e rakisë, u ngrit në këmbë, filloi të nanurisë me zë të ëmbël fjalë që me vështirësi po i kuptoja. I vinte rrotull sofrës, ftonte kafshët e shtëpisë, shiun, diellin, erën. Vajisa kokën në prehrin e nënës dhe…. dëgjoja, se si babi bëhej mik me ariun “O ari, o ari, hajde ta pimë raki”, që të mos na prishte të mbjellat, ujku të mos sulmonte dhentë e qingjat, shiu të binte ëmbël e shtruar dhe të mos vriste lulet e mollëve, dielli të na ngrohte e ndriste… Nga hauri dolën të gjitha kafshët, prej malit zbritën ujku, dhelpra, ariu dhe u ulën në sofër bashkë me ne. Sofra u bë e madhe sa globi dhe të gjithë shikonim njëri-tjetrin në sy. Mëngjesi zbriti nëpër qiellin blu kapur pas rrezeve të diellit, eci mbi dëborën e bardhë veshur me milarda rrezëllime. U gdhi Një mars….viti kushedi se sa. Atë ëndërr përrallë nuk e pashë më.