NJË RRËFENJË E THJESHTË nga unë , PËR ´´RRËFENJAT´´ E MREKULLUESHME TE GENTIANA KONES
Kam në dorë librin RRËFENJA të autores Gentiana Kone . Sa rrugë të gjatë ka bërë për të mbërritur tek unë , nga Lagjia në Lagje , nga Posta në postë , nga shteti në shtet . Porse erdhi , i bukur, i mbështjellë me një letër plot trëndafilë të pikturuar . Mu dukën si prej shpirtit të saj këputur . Libri merrte frymë me zor nga të vrapuarit , dhe personazhet brënda tij gëzonin e diç më tregonin njëzëri , por unë sëpari qetësova Librin , duke e mbështjellë në gjoks me dy krahët e mi me shumë dashuri e ngazëllim . I thashë- Mirëseerdhe, tani je edhe i imi , dhe do të të dua njëlloj sa autorja jote .U ngroh nga fjalët e mija dhe më premtoi se do të më bënte shoqëri të mire , në vazhdim .
Të flasësh për Gentianën dhe librin e saj RREFENJAT , duhet së pari ti afrohesh shpirtit të saj të veçantë që me Diellin ben gjase , duhet të dish të flasësh me flladin e erës apo stuhitë , që të mundesh të dëgjosh praninë e tyre brënda këtyre faqeve ku derdhet aq shumë dashuri , nostalgji , kujtime , ikona e zëra të largët , të cilët janë të pështjellë me shumë kujdes në një bohçe udhëtimi ndjenjash , plot hir e nur Gruaje . Gjithsesi, ndërsa e kisha të përqafuar me të dyja krahët , Libri më vuri një kusht : Që të pretendoja se është edhe I Imi , më duhej ta lexoja brënda natës! Dhe kështu bëra . As që krahasohej ajo kënaqësi që më dhanë RREFENJAT , me gjumin e atyre orëve deri në agim . E kur drita zbardhi , e në dritare u shfaq një zog për të çukitur thërrimet që hedh në parvaz çdo mëngjes , hapa PC , për të shkruar thjeshtë përshtypjet e mija për këtë libër të freskët , ku gjithçka është kaq transparente dhe e dlirë , duke të bërë përvete që në rrefenjën e parë e deri sa pa e kuptuar arrin fundin, dhe vehten e sheh të tjetëruar , je pasuruar , je përhumbur , je kthyer në një nga personazhet e mrekullueshëm të prozës së Gentianës , o zog , o mjelmë , o kumbull , o maniolë .
Që në prekjen e parë , nën atë muzikën e veçantë që bën hapja e një flete libri , të prêt një mirëseardhje krahëhapur aq e vecante , një parathënie e mrekullueshme , mjeshtërore , e
Albert Vatës , e cila flatron në të njëjtin stad lumturie që ka arritur autorja kur ka vendosur të na rrëfehet neve lexuesve të saj , e të bëhet e jona në bibliotekat tona personale me Librin , si Mik i përhershëm i familjeve tona . Albert Vata , një nga penat më të mira kritike të Letrave Shqip , e quan Librin e Gentianës - ´´ LËNDE HYJNORE , e cila tue dalë prej nji shpirti , i beson letrës delikatesën e nji force që kërkon pafundsi ndjenje ´´
Çdo shkrim ka ADN personale të autores , duke filluar nga ´´ Oborri i kumbullës ´´ , ´´ Letra ´´ , ´´Udha e Kazanit ´´(aty kisha unë shtëpinë e gjyshit , në atë rrëpirën ndanë Mullirit , dhe rrëfimi i saj , më mallëngjeu deri në përlotje. . . ) , ´´ Amelia ´´, ´´ Kujtime rrokullisëse´´ etj. Mirë është të lexohet ngadalshëm ky libër , për ta shijuar atë , dhe kupton se buzët nxjerrin herë pas here ca gjysëmfjalë të thëna në pëshpërimë , pasthirrma adhurimi . . . kështu e kam unë , më pëlqen ti mëshoj vlerave dhe të entuziasmohem para tyre , por mbështetur gjithmonë në të Vërtetën .
Gentjana nuk shkruan , ajo qëndis gërmë pas gërme me fije mëndafshi , dhe për gjergjef ka zemrën . Eshtë e lëmuar , është e ngrohtë , është e lavdërueshme për atë durim e memorje edhe për gjërat më të vogla të fëmijërisë së saj të shtrenjtë , që për të janë të mëdha e të çmuara por jo edhe te shtruara . . . Flet për një të shkuar të kalldrëmtë , te pa lëmuar , porse edhe dhimbjen Gentiana di ta zbusë , falë fjalës së zgjedhur , rrezatimit shpirtëror , duke i dhënë gjithçkaje një strukturë imagjinare të përsosur , që kushdo do ta deshte ta kishte në prozën e tij . Gentiana ndez zjarre , ato të përjetimit , dhe pritja jonë si lexues bëhet e padurueshme , kërkuese dhe sqimatare . Gentiana ka Dije , ka Kulturë , dhe kjo e bën atë të kujdeseshme edhe ndaj lexuesit të vet , di ta servirë shpirtin e saj në një letër në mënyrë shumë të kujdesëshme por dhe plot dinjitet , di të ligjërojë si zog i rrallë mes mjegullave e trazimeve të kohës së saj . Dhe ne lexuesit futemi kokë e këmbë në vatrën e saj të rrëfimit ku padyshim është ngrohtë dhe ka aq bujari . ´´ Akuareli vienez ´´ na përhumb në ngjyrat e rrëfimit , të peisazhit , të elokuencës së fjalës , e kthen shkruesen në fllad . Ajo mban një pupël të lehtë në dorë , me të cilën hedh gjithçka ka grumbulluar në shpirt , në një copë letër- copë qiell ku shkruajnë dallëndyshet . Fjala e Gentianës të deh , por me një dehje tjetër nga ato që dimë deri më sot , ajo të deh me brujtjen e saj nëpër kulloshtra fëminije ,me aromën e qumështit dhe barit në kopshtet e shtëpive tiranase ku u rrit , me butësinë e përkëdheljes , me mirësinë e njerëzve që ka patur përreth, ngrohtësinë , rrezen e shpirtit të saj qelibar , edukatën , kulturën , talentin , paraqitjen , dinjitetin . Ka nisur një Udhë mjaft të bukur Gentiana , ku dallon që herët një Emër , një Vlerë !
Autorja i konsideron Librat me frymë . Kështu e kanë mësuar Rrënjët e saj , që nga gjyshërit e stërgjyshërit , për të cilët , që prej atyne kohërave të hershme , Librat janë të shenjtë sepse aty është derdhur SHPIRT . Nëpërmjet rrëfenjave , Gentiana përjeton kohën e saj , aventurat fëminore e deri tek dëshirat prej flake të kohës së sotme .
´´ Prekja e dorës tënde me përçon një ndjesi prehje , besimi , dhe mirësie të pamatë . Nuk di se si , por besoj që Krijuesi më don vërtetë shumë , që në muzgun e kësaj jete , na solli të dyve pranë e pranë , frymë me frymë ´´
Se sa kërkuese është ndaj vetes , Gentiana e shpreh në rrëfenjën e vogël Letër një Miku . Këndvështrimi i tij kritik është për Gentianën i çmuar .
´´ Nëse vetëm lumturohemi me atë çka krijojmë , pa vu pikëpyetje e pa ba përpjekje për të arrit më tej , për të kapërcy vetveten e hapësirat e panjoftuna që shtrihen para nesh , jemi thjeshtë qënie që vegjetojmë e asgja ma shumë´´ – shprehet ajo me bindje të filozofuar mirë e të shkuar në sitat e karakterit të saj plot dinjitet .
Mbetesh i/ e mahnitur në tregimin RRUGETIM , ku fantazia dhe dëshirat e bukura të autores kthehen në flutura shpirti e shetisin hapsirash hapgjata për të gjetur zemrën . Metafora të rralla bëhen çelës që të hapen dyer zemrash ku depërtojnë ndjesi të rralla , e lexuesi bëhet njësh me personazhin në fjalë . ´´Ti nuk më sheh . Jam e padukshme apo malli për ty më çon diku larg në të shkuarën , për të të parë e pritur sërisht ? Sëbashku qeshim e luajmë në pallatin e magjistarit OZ. Në kopshtet e tij , Perëndesha e Dashurisë në heshtje na kundron : Ç´duhet të bëj me këta dy shpirtra të përqafuar , të shkrirë në një ?! Në pritje të bekimit a të shigjetës së saj , sytë mbyll sërish mbi tëndin kraharor´´
´´E gjitha kjo lëndë prej eteri- thotë kritiku Albert Vata në përfundim të parathënies- asht shëndrru në frymë , Krijimi i Gentianës të jep krahë , që asnje ngucmë tjetër s´ta nep .´´
Mbyll së fundi Librin e dëshiron të ketë edhe më , por Gentiana premton nëpërmjet këtij libri se shumë të tjerë do të vijnë pas , për të na rrëmbyer me bukurinë fjalës së saj , me talentin dhe Artin aq të veçantë e orgjinal .
Është një kënaqësi nga të rrallat ndjekja gërmë pas gërme e RREFENJAVE , të autores GENTIANA KONE , sepse ajo kthehet në adhurim për Artin dhe Artistët e vërtetë ! Faleminderit Gentiana për këtë dhuratë të mrekullueshme neve lexuesve të tu , dhe Letërsisë Shqipe gjithashtu ! Suksese pa fund , dhe udhë të mbarë Librit !
Comments