Nga Fatmir Terziu
Është një qytet që përshkruhet si mace e egër në Kopshtin e Anglisë. Sheerness është një pamje industriale dhe ‘kapriçim’ madhështor i ishullit Sheppey (Isle of Sheppey), në bregdetin e Kentit të Veriut. Nëse nuk keni dëgjuar ndonjëherë për Sheerness, kjo është për shkak se është lloji i ferrit të izoluar, ndaj ju duhet të shkoni shumë larg, shumë larg rrugës suaj për t’u larë në një det, që nuk ngjan aspak me detet që njohim ne shqiptarët, sidomos Deti Jon dhe Adriatik, ku sytë dhe zemra bëhen palë me kaltërsitë dhe mrekullinë e tyre. Nuk është diku tjetër, por vetëm ndanë një rrugëtimi, kur ju ndodh të kaloni me kohën e lirë në rrugën tuaj drejt pjesëve më të njelmëta të pjesës së quajtur Kent i Veriut, aty ku gjenden Chatham, apo edhe Gravesend. Ndaj me shërbim pune iu gjenda fare rastësisht dhe mrekullisht kësaj parajse izoluese sikurse është dhe Sheerness, apo dhe Eastchurch. Dhe kjo parajsë ndodhet në Ishullin e Sheppey.
Ishulli në tërësinë e tij
Ishulli i Sheppey është një ishull larg bregdetit verior të Kentit, Angli, fqinj me Estuary Thames, me largësi 42 milje (68 km) nga Londra qendrore. Ka një sipërfaqe prej 36 milje katrorë (93 km2). Ishulli është pjesë e rrethit të qeverisjes lokale të Suale. Sheppey rrjedh nga anglishtja e vjetër “Old English Sceapig”, që do të thotë “Sheep Island”.
Mësohet nga katalogjet turistike se ishulli i sotëm ishte i njohur historikisht si “Ishujt e Sheppey” që ishin vetë Sheppey, Ishulli i Harty në jug lindje dhe Ishulli i Elmley në jug perëndim. Me kalimin e kohës kanalet midis ishujve janë mbledhur për të bërë një ishull të vazhdueshëm e të qëndrueshëm, sikurse është dhe sot. Sheppey, si pjesa më e madhe e veriut Kent, është formuar kryesisht nga London Clay dhe është një burim i bollshëm i fosileve. Mali afër Minsterit ngrihet në 250 metra (76 metra) mbi nivelin e detit dhe është pika më e lartë në ishull. Pjesa tjetër e Sheppey është me shtresa të ulët dhe pjesa jugore e ishullit është tokë kënetore e përshkuar nga kullotat, ose fushëzat, që kryesisht përdoren për kullotje.
Syri të rrok menjëherë një pamje që të lë lehtë të kuptosh se Sheppey ndahet nga toka me një kanal të quajtur Suale. Mësohet gjithashtu se, ai përdorej herë pas here në lashtësi nga anijet që lundronin në dhe nga portet si Chatham dhe Londra për të zvogëluar ekspozimin ndaj motit të keq në grykëderdhjen e Tamizit ose Detin e Veriut.
Qyteza Eastchurch dhe aviacioni
Eastchurch është një qytezë, ose fshat turistik dhe famulli civile në ishullin me këtë emër Isle of Sheppey, dhe ndodhet në qarkun anglez të Kentit, dy milje në lindje të Minsterit. Uebsajti i fshatit pretendon se zona ka “një histori të përshkuar në histori piraterie dhe kontrabandë”. Më tej duke ndjekur udhën e kërkimit dhe mes bisedave të pakta me vendas mësojmë se Eastchurch është stiluar si “shtëpia e aviacionit britanik” ndërsa fusha ajrore Eastchurch e mbetur pa fluturimin e parë të kontrolluar nga një pilot britanik në tokën britanike. Fusha ajrore Eastchurch, thonë vendasit, luajti një rol të rëndësishëm në historinë e aviacionit britanik që nga viti 1909, kur Frank McClean fitoi Stonepits Farm, në kënetat përtej Leysdoun, duke e shndërruar tokën në një aeroport për anëtarët e Klubit Aero të Britanisë së Madhe.
Vëllezërit Short, Horace, Eustace dhe Osuald, ndërtuan një aeroplan në Battersea, me qëllim për t’u provuar në këtë vend, më vonë Moore-Brabazon, A. K. Huntington, Charles S. Rolls dhe Cecil Grace të gjithë vizituan dhe përdorën shërbimet e klubit fluturues. Uilbur Uright dhe vëllai i tij Orville erdhën në Isle of Sheppey për të vizituar terrenet e reja fluturuese të Aero Club. Në vitin 1909, Moore-Brabazon bëri fluturimin e parë të ngarkesave të drejtpërdrejta me aeroplanët e krahut të fiksuar, duke lidhur një shportë letre të mbeturinave në një pjesë të krahut të avionit të tij të ndërtuar në Shorts. Pastaj, duke e përdorur atë si një “mbajtës të ngarkesave”, ai fluturoi me një derr të vogël.
Fusha ajrore e Eastchurch ishte gjithashtu vendi, në korrik 1911, vend i konkursit për Trofeun Gordon Bennett për gara me ajër të mundësuar, ku morën pjesë fluturues nga e gjithë bota dhe fitoi atë vit piloti amerikan C. T. Ueymann. Gjatë Betejës së Britanisë, ajo ishte një nga bazat e dukshme të Forcave Ajrore Polake. Një dritare xhami me njolla nga Karl Parsons në anën jugore të Kishës së Gjithë Shenjtorëve, Eastchurch (e ndërtuar në 1432), iu kushtua Rolls dhe Grace, të cilët u vranë në korrik dhe dhjetor 1910 respektivisht. Memoriali i Shtëpisë së Aviacionit u zbulua në vitin 1955, në qendër të fshatit përballë kishës. Skulptura në buzë të Eastchurch që përshkruan një biletë të Brothers Short, është zbuluar në korrik 2009 për të shënuar njëqindvjetorin e aviacionit britanik
Në korrik 2009, Eastchurch festoi 100 vjet histori aviacioni të lidhur me ishullin ku mblodhi një numër shoqatash dhe u bashkua me shumë vizitorë për të njohur rëndësinë e historisë së aviacionit britanik që filloi në Eastchurch. Organizatorët, Këshilli i Famullive i Eastchurch, planifikuan ngjarjen për 25 dhe 26 korrik 2009. Eastchurch është gjithashtu shtëpi e shumë formave të avionëve dhe është aty ku ato ishin zhvilluar fillimisht në fillim të viteve 1900, veçanërisht nga Vëllezërit Short.
Libri që të habit
Libri “Në Kentin e strukur” i shkruar nga autori Alan Major (Countryside Books, 1994), ka një shënim të siguruar nga gazeta e vitit 1847, që komenton mungesën e ujit të freskët. Kjo i bën të gjithë banorët e këtij vendi që të përdorin me shumë kujdes shiun që bie nga qielli. Sipas këtij libri mësohet kështu: “i bën banorët me shumë kujdes për të ruajtur çdo pikë të rënë nga qielli, pra sytë nga retë” dhe tregon për prodhime të sjella nga kisha të dizajnuara për të mbushur vaska të mëdha rreth qytezës dhe në oborrin e kishës.
Eastchurch është gjithashtu vendndodhje për tre burgje, HMP Elmley, HMP Standford Hill dhe HMP Sualeside. Kompleksi i burgjeve njihet si Grumbulli i Burgjeve të Sheppej dhe vendi ku ka një numër të konsiderueshëm shqiptarësh, të cilët vuajnë dënimet e tyre për krime të bëra në Britani të Madhe.
Comments