‘PIIGS’ - Portugali, Itali, Irlandë, Greqi dhe Spanjë.
Kriza më e keqe e euros është pas nesh, por rritja mbetet e pakapshme.
Gazeta falas e Londrës “CITY A.M.” shprehet “Eurozona mbetet afër ngecjes, sipas një grupi të ri të shifrave të prodhimit të zymtë të lëshuar pra disa muajsh. Shkalla e rritjes së bllokut ishte ndër më të dobëtit që u pa për gjashtë vjet e gjysmë, duke nënvizuar frikën e një ngadalësimi në disa nga ekonomitë më të mëdha të Evropës”. Sikurse dihet për pjesën më të madhe të vitit të kaluar dhe pas vitit 2010, eurozona u përball me atë që dukej si një kërcënim për ekzistencën e saj. Në vazhdën e krizës financiare globale, u zbulua nga qeveria Greke që, për vite me radhë, deficiti i saj buxhetor kishte qenë shumë më i lartë se sa ishte publikuar më parë. Në atë që është tani një histori e njohur, frika për pozicionin financiar të Greqisë së shpejti u përhap në vendet e tjera të eurozonës me deficite të larta buxhetore dhe gjoja nivele të paqëndrueshme të borxhit. Në mënyrë kolektive, këto vende borxhlesha fituan akronimin ‘PIIGS’ - Portugali, Itali, Irlandë, Greqi dhe Spanjë. Shumë komentues në atë kohë theksuan se pozicioni i dobët i këtyre vendeve buronte nga të qenit pjesë e një bashkimi monetar të eurozonës. Në kohë më të mira, ndarja e një monedhe me Gjermaninë u dha atyre një kurs të këmbimit artificialisht të lartë, duke zvogëluar rritjen. Por në kohë të këqija, këto vende nuk ishin në gjendje të zhvlerësonin monedhën e tyre, do të thotë se ata nuk mund të rritnin rritjen duke rritur konkurrencën e eksporteve të tyre. Ata gjithashtu nuk ishin në gjendje të zvogëlojnë barrën e borxhit të tyre përmes zhvlerësimit të monedhës.
Zgjidhja me BE, FMN dhe krerët e shteteve evropiane u paraqit për të ofruar një seri paketash shpëtimi për shtetet e prekura. Por masat e shpëtimit u ofruan vetëm me kusht të zvogëlimit të mprehtë të shpenzimeve publike dhe ndonjëherë reformave të dhimbshme ekonomike - shpesh të quajtura "zhvlerësim të brendshëm".
Greqia pësoi barrën e këtyre masave, vetë duke qenë në pozicionin më të keq fiskal, duke çuar në bllokimin e tensionuar me Brukselin në 2015. Politika të ngjashme u rrotulluan në të gjithë eurozonën në vitet 2010, duke ngjallur zemërimin dhe ndjenjën anti-BE. Për zyrtarët në Bruksel, perspektiva e një shpërthimi të eurozonës u bë një makth i përsëritur.
Para së gjithash, normat negative dëmtojnë përfitimin e sektorit bankar, i cili vetë mund të pengojë rritjen. Normat negative gjithashtu mbështesin të ashtuquajturën ekonomi mumje, e përbërë nga kompani të mbështetur në kosto të ulët të huamarrjes, të cilat duhet të kishin kohë që më parë ishin lejuar të dështonin. Kjo lidh kapitalin dhe punën në firmat nënformuese, gjë që minon rritjen dhe produktivitetin. Shtuar kësaj, normat negative inkurajojnë marrjen e tepërt të rrezikut nga tregjet financiare në kërkim të ndonjë gjëje që jep një rendiment - pra gatishmëria e investitorëve për të huazuar para Greqisë për një rendiment sa pak 0.90 përqind. Banka Qendrore Suedeze - e para në botë që imponon norma negative të interesit - që atëherë ka braktisur politikën në anën tjetër të shqetësimeve të ngjashme.
Të gjitha llojet e ideve janë ngritur për të rritur nivelin e rritjes së eurozonës. Për disa, zgjidhja është dyfishimi i politikës monetare të lirshme. Sipas Larry Fink dhe Rick Rieder të BlackRock, BQE duhet të fillojë blerjen e kapitalit të vet në përpjekje për të rritur ekonominë. Për të tjerët, zgjidhja e qartë është që vendet evropiane (lexoni: Gjermani) të rrisin shpenzimet publike.
Kohët e fundit, ministrat e financave të eurozonës paralajmëruan në një dokument të përbashkët duke përshkruar një plan për stimulim fiskal modest, që, "Rreziku i një periudhe të zgjatur të mëtejshme të rritjes së ulët dhe inflacionit të nxitur nga produktiviteti anemik dhe popullsia e plakjes afrohet". Eurozona, shqetësohen ministrat, mund të përfundojë duke parë stanjacion ekonomik afatgjatë të ngjashëm me Japoninë.
Ditët e vështira të fjalëve të ashpra të tregtuara midis ministrave grekë dhe gjermanë të financave dhe bisedimet për ndarjen e eurozonës tani mund të jenë pas nesh. Por problemet ekonomike të Evropës janë zhvendosur nga periferia në thelb, thotë midis tjerash Tom Bailey, i cili është një gazetar financiar me qendër në Londër.
Comments