LIRIKAT E KORÇES

LIRIKAT E KORÇES

(Cikël nga Moda e Varfërisë )

Konstandin Dhamo

VJESHTE

Ja, dhe mështeknat që frushullojnë,

Tek hyjmë në Korçën e vjeshtëzuar.

Si shkunden gjethet e feksin ar,

Trishtimin romantik duke na zgjuar…

Vitet kan’ shkuar, më kot bares

Në bulevard të gjej dikë q’e njoh.

Por dale, ka edhe rrugica me kalldrëm,

Dritare ka pas luleve n’oborr…

Por ka dhe kafene në shëtitore

Ku, si kujtim një gjethe bie mbi tryezë.

Korçarja e bukur paskësh ikur larg,

N’istagram veç, foto nuk harron të hedhë…

Ndanë pishinash mbi shezlong pozon;

Bikini i saj përndez një kitarë

Ç’e pandeh Parisin, Londrën ç’e pandeh ?

Miqtë e tu të presin me një serenadë…

Vjeshta ka praruar Korçën tej e tej;

Psherëtijn’ mështeknat, kushedi se çfarë…

Pa shih, si u zbardhin drurët edhe degët !

Ah, pritet të shtrojë dëbora e parë…

2010

LENDINA E LOTEVE

Lëndina e Lotëve tashmë

Një shatërvan të lartë ka në mes.

Ditë e natë

Lot që s’thahen ai derdh

Gjithë vezullime të prera argjendi,

Si dekoreve funebre…

Iknin mërgimtarët menatë,

Iknin iknin …

Gjysmë zemre me vete

Gjysmën tjetër në Korçë !

Eh, zemra thyer dysh,

Si edhe buka kur thyhet

S’u ngjitkësh sërish !

Iknin mërgimtarët menatë,

S’prisnin të ndriste

E t’u shfaqej Korça;

Dielli

Do t’i kthente mbrapsht !

Shkrehet shkrehet e s’resht

Ky obelisk lotësh !

1992

DEBORE

Pas kangjellash, te kopshtet plot dëborë

Trumba – trumba ulen zogjtë dimërorë.

Eci dhe dëshirë kam të shëtis,

Le të bjerë borë, ngado le të ndrisë.

Kështu e njoh Korçën, mall kështu më ngjall,

S’m’i fsheh dot kujtimet peizazh’ i kristaltë.

Po zogjt’ që kërcëjnë mbi praskun e bardhë,

Përrallën e dimrit shkruajnë, vallë ?

1975

SOFATET

Shtatë janë ata, sofatet

Në këtë rrugicë me kalldrëm,

Që spërdridhet si fshehtësia.

Një këtu e një më tutje, shtatë janë,

Ngulitur në sfond të mozaikut

Njëngjyrësh t’avllisë,

Ja, ndanë portave të mëdha prej druri,

Numrin e të cilave mbajnë.

Gurë të rëndë sofatet,

Sikur i përkasin një amfiteatri klasik

Të shpërndarë…

Janë vendet e paprekshme

Të plakave të moçme, këta gurë,

Vendet e zonjave të shtëpive në rrugicë.

Nga ai kënd, mbi atë gurë

Bënin sehir dhe,

Mësonin të rejat më të fundit…

Këto plaka mbi gurët mitikë,

Të palëvizshme rrinin, të heshtura

Si përsonazhet pa tekst të dramave .

Herë – herë të kujtonin grafitet e ashpër,

Herë të tjera ca pergamenë të shkrumbuar.

Varej me ç’mendje e ç’përsiatje në kokë

Gdhiheshe e shihje …

Ishin spektatore të rrugicave

Këto plaka;

Të drejtën e sehirit e fitonin

Veçse kur bëheshin vjehrra,

Gjyshe e stërgjyshe…

E fitonin atëherë, kur nxinin pikëllueshëm,

E ktheheshin në silueta, ashtu krejt në të zeza

Dhe, askush s’i vështronte më

Me neps prej mashkulli

Siç shihet natyrisht çdo femër…

Kalonin fqinjët në rrugicë,

Fqinjët e njohur e të stërnjohur

Brez pas brezi.

Plakat mbi piedestalin e gurtë

Vëzhgonin dhe dallonin lehtësisht

Çdo ndryshim në hedhjen e hapave,

Nxjerrjen e zërit, kur përshëndesnin,

Mbajtjen e kokës më lart a më poshtë

Se zakonisht.

Dallonin plakat mbi gurë

Madje dhe densitetin e dritës,

Të shtuar apo pakësuar

Te sytë e fqinjëve të rrugicës.

Dallonin lehtësisht plakat

Shkesët që hynin në rrugicë,

Krushqit po se po

Nga të gjithë të huajt e tjerë …

Kroniste të regjura ato,

Lajmet në vesh

U vërshonin si me magji vetë.

Por në shtëpi, kur hynin,

Secila, pas stilit dhe mendësisë së saj

Gjithçka e rrëfenin të letrarizuar në çast…

Kështu fundksiononte

E drejta e sehirit.

Ndodhte të mbetej bosh një sofat

Për shumë vite…

Sëmurej e s’dilte dot më,

Apo edhe vdiste e zonja e shtëpisë.

Kështu , më shumë se kurrë

Si gur varri ngjante sofati…

Shtatë janë ata ...

1992

AKTORI I HOLLIVUDIT NE VENDLINDJEN E PRINDERVE

Ja shtëpia e prishur dhe ndrequr disa herë,

Arra e lartë përpara që e mblidhte tërë fshati,

Lirishtat pastaj dhe vreshtat e pjekura,

Për të cilat , mes lotësh përvëlues

Aq shumë i kishin folur

Prindërit e tij të përdjegur…

Por ndryshe kujtimet ,

Ndryshe tani mes fshatarëve,

Mes gurëve të udhës, gjerdheve, baltës ngjitëse;

Ndryshe pranë vatrës,

Institucionit të zjarrit...

Të vish nga Hollivudi,

Vallë, a mund të ndihesh bashkëfshatar

I këtyre njerëzve që të ndjekin pas miqësisht

Dhe të ftojnë në shtëpitë e tyre

Për të shijuar një ngastër lakror folklorik?

Përkulet aktori ritualisht

Të marrë një grusht dhe

Për ta pasur në Amerikë,

Atje, ku dheun kozmonautët

Tashmë e sjellin nga të tjerë planetë.

1992

KRYQEZIM

Te semaforët, në kryqëzim

Gjethe vjeshte shkunden pareshtur.

Thurur mes degësh të një lisi me myshk,

Mbi rrugë varet një fole e heshtur.

Zogu ka ikur, shtëpiza e trishtë

Erërash tundet, zbulohet përherë.

Poshtë makinat shkelin gjethet;

Lart qiellin trazojnë retë.

Si bëhet foleja mbi kryqëzim;

Mes tymit, mbi rrota si çelen vezët?

Po kush nuk jeton sot në rrezik;

Kë era s’tund si folenë e zbrazët ?

2000

ZOGU

Në folenë mes degësh, që e mbajnë si gishtërinj

Lindi zogu i vogël, dhe një ditë u rrit

Aqsa mund të rritet një zog.

Një ditë madje, mësoi të flasë.

Më falni, mësoi të këndojë…

Një ditë tjetër të lume

Mësoi edhe të ecë.

O, më falni përsëri;

E saktë është të thuhet, nisi të fluturojë…

Me shprehitë prozaike të njerëzve

Ngatërrohesh lehtësisht….

2000

MESHTEKNAT

Farfurin florir’ i vjeshtës,

Farfurin

Majë mështeknash, ndanë udhës

Gjer tutje…

Shkel mbi gjethet,

Tapetin e poetëve,

Ca vargje si lutje

Tek pëshpëris me vete

Si të vërshojnë kujtimet korijes

Mes mështeknash;

Me nostalgji t’ëmbël

Si të trazojnë!

Iku ver’e çmendur.

Zogjt’ siç ikën përmallshëm,

Bashkë me një dashuri

Që s’e mbërriti vjeshtën…

Ah, mështekna që shfletoni

Lirika n’ajër,

Tek tremoloni

E bëheni flu,

Pa më thoni,

Një vjeshtë të vetme

Kur s’u përhumba

Thellë te ju?

1978

MIO

Ku s’drithërin Vangjush, peneli yt, ku s’drithërin ...

Nëpër dritën e ngrirë të dëborës, mbi zabel e mbi

pullaze.Nëpër qelqet me perde si trille

bryme, nëpër qelqet ku netëve hëna udhëhumbur shfaqet

e diç kërkon.Sokakëve intimë ku lulet

kapërcejnë avllitë, si ajo femra e ndezulluar që

përvidhet e shkon të bëjë dashuri.Kopshteve

me mollë dhe aromë, shtegut me shegë të

çara nga ekstaza e ëmbëlsisë...

Ku s’drithërin Vangjush, ku s’drithërin !

Ujërave të lasgushta të liqenit që rrëqethet kur e

cikin mjellmat e bukura, sensualisht të bukura që treten larg...

Vjeshtës Vangjush , vjeshtës ,

që zverdh e ndrit gjithë Korçën, duke të kthyer

flokët e dashurisë së humbur;

Ku s’drithërin...

Siluetave të largëta të kuajve dhe mullarëve ,në

paqen e një muzgu që përgjum fushën.Fushën

ku zënë e përhihen zogjtë e natës si ëndrra të

shqetësuara .Nëpër diellin që rrokulliset përmbi

tjegulla , gjersa macja e shtjell si lëmsh

në pejza – pejza rrezesh.Ballkoneve me trëndafila

të flaktë që të shpojnë dhe kur s’i prek.Nëpër

shiun që shkundet lyla- lyla mbi kalldrëm, shiun

motkeq të fundgushtit, që verën merr me vete.

Ku s’drithërin , Vangjush, peneli yt…

Thellë, mes mështeknave flu flu, që duket sikur

flladi do t’i rrëmbejë dhe do t’i shprishë si push lulesh .

Pellgjeve nëpër bar si sy melankolikë, mes çeltirave

të pyjeve shungullues…

Ku s’drithërin…

Gjer dhe te rruga me blirë dehës, ku rrinte Seferisi,

konsulli poet në Korçën alla française. Seferisi nobelist,

Vangjush , që kishte në poezinë e tij pakëz Korçë

të dëbortë nga peneli yt me drithërimë…

1982