KRISTO TUMANIDHI ÇASTE TË VJEDHURA

Përktheu nga greqishtja Ilir Mborja

KRISTO TUMANIDHI

ÇASTE TË VJEDHURA

poezi

Gjithçka erdhi pas vetëtimës që shkrepi në sytë e tu.

Aty, mes turmës së mjegullt,

dhe këshillave ngulmuese të miqve.

Ç’të pengonte?

Ndryshonin gjë ligjet e natyrës?

Kështu, trokëlluan dyer, metalet u fërkuan, por,

ne nuk u stepëm. Hymë në zjarr.

Dhe lindi bota jonë e mrekullueshme.

Nën të njëjtin qiell; qiellin e ndritshëm të dashurisë.

~~

Dashuri, nga terri dhe nga drita.

Dashuri: këngë e lashtë që veç rinohet…

Dehje e mishit…

Rrahje të pasosura zemre.

Harmoni të përsosura ritme.

Koha, treguesit, ritmi.

Brenda dhe jashtë, ne ishim.

Dhe në stuhitë që po afroheshin,

pa hezitim, përparuam.

~~

Atëherë, siç ishte shkruar,

erdhe ti,

në shkretëtirën më të madhe të jetës.

Dhe aty ku vdisnin fjalët,

u mbush papritur bota me zanore,

dhe në shtratin e lumenjve, kënduan sërish ujërat.

Erdhe, dhe i dhe kuptim gjësë më të vogël.

Mbi trupat tanë frynë

era të egra, misterioze, plot zjarr.

Lule të harruara vallëzuan mbi trupin tonë.

(Që prej atëherë, hije shumëngjyrëshe na mbështjellin kudo.)

Kristo Tumanidhi

Baticat e mëdha nisnin brenda nesh. Vazhdonin në errësirë, në heshtjet e mëdha. Me një prekje hapeshin e mbylleshin dyer, po në heshtje... Dhe në dhoma pa dritare bashkoheshim, sërish e sërish, si kafshë të buta. Bashkoheshim…, ashtu si shkruhen poezitë… Dhe ndaheshim, mes fishkëllimave të trenave, secili me mijëra copëza të tjetrit…

Ku po shkonim? Dashuri, dashuri! Ti je tjetri, e vetmja e vërtetë që nuk mund të zhbëhet kurrë!

~.~

— Jam i vetëm, dhe rreth e rrotull errësirë, të thosha.

Ditët e mia kalojnë pa drithërimë,

si netët, edhe ato.

— Edhe unë jam e vetme, përgjigjeshe,

në errësirën time⸱

ti, dritë, dhe zjarr, dhe etje, dhe burim.

(Si të mos ndodhte përmbysja,

dhe krijimi i botës!)

.

Vite të tëra pritëm shenjën e shenjtë.

Derisa, një mëllenjë një të diel,

mbushi me dritë menjëherë jetën tonë.

Në të njëjtin çast,

në akacien tënde,

dhe në plepin tim,

—në një qytet të çrregullt, gri

— mëllenja e pafe këndonte për ne.

Si ndodh të ndodhë, më thoshe,

ti atje në veri,

dhe unë këtu në jug…

Të këndohemi tani, bashkë, si pranverë!

.

Dhe mesazhi në ekran thoshte:

«Të dua… do jem aty,

si dje, si gjithmonë.

Nën pemët tona.»

Si të mos shkoja?!

Mes rrënojave, margaritat s’pushonin së pyeturi:

«Do vijë? S’do vijë? Nuk…? Do…?»

Shihja, dhe dëgjoja, dhe qeshja,

dhe pastaj

si një perëndi rashë,

në përqafimin e saj të hapur, të zjarrtë.

Sa herë vdisnim në një çast të vetëm,

që të ekzistonim sërish të pavdekshëm.

Pa mbrojtje, pa kufij, jepeshim gjithmonë,

si të ishte hera e parë, apo e fundit.

Kur bëheshim hajdutë.

Rreziku ishte loja jonë e mrekullueshme, e dëshiruar.

Në papafingo dhe shkallë,

në qiell të nëndheshëm takoheshim.

Atje ku s’duhej, ne pinim kafenë tonë.

Triumfonim si atëherë kur ishim të rinj.

Të bukur, dhe të pagabueshëm brenda gabimeve tona.

(Çdo takim⸱ një përjetësi e fituar, thoshte.)

Në errësirën e thellë, për ne,

gjithçka ishte dritë.

Shkallë, hapa, dhe mall.

Kalime të thepisura të dëshirës, psherëtima.

Aty ndodhte mrekullia.

Në orët e pikut, në brendësi të qytetit.

Fshehurazi dhe hapur dhe të paparashikueshme.

Kështu u shkrua një tjetër, e vogël, histori e botës.

Që askush s’do ta mësojë kurrë.

Vije gjithmonë buzëqeshur dhe e shndritshme.

Prej teje ndriçonte kalldrëmi,

dhe lagjja e panjohur,

çdo herë bëhej e jona.

Mbretëri e dashurisë, e etjes sonë.

Po, ty të prisja prej vitesh,

si një agim tjetër.

Pa ty s’ekziston qielli.

Dhe kur mungon ti,

për mua bota s’ka kuptim, e dëgjon?

.

Je e bukur, e bukur, e bukur.

Si çdo agim të së dielës,

si nata me yje në gusht.

Si pika e parë,

dhe e fundit e shiut

mbi flokët e tua, ku zefiret këndojnë.

Bashkë me to edhe unë.

Nga buzët e tua gjakosa të miat,

në buzët e tua shijova verën

dhe mjaltin e së ardhmes.

(Po thuaj, bëhen vallë ende mrekulli?)

Zhurmë e madhe, dritë e vetmisë — jotja dhe e imja.

Dhe brenda saj, të gjitha detet e zemëruara.

Dhe mbi të: krahë dhe vela të hapura.

Dhe aty, në skajin e botës — ne.

Dy pika të ndritshme.

Lojë e fatit, ose ndryshe, trupa të flakëruar.

Mite dhe rrëfenja të zemrës.

(Dashuria, mbi tehun e briskut rron.

Vazhdimisht me lot e me psherëtima.

Me krahë të pavdekshme, brenda vdekshmërisë së saj.)

Pranë teje mësova të parashikoj të papriturën,

të depërtoj në thellësitë e universit.

Dhe mësova të numëroj një e nga një yjet,

gjethet që bien

dhe gjethet që çelin sërish,

me zhurmë mbi degë.

(Ah, si kundërmonin erë,

ato çaste të vjedhura!)

Pa ligje, dhe pa pengesa ecëm përpara.

Rreziku, gjithmonë i pranishëm.

— «Jemi hajdutë, po, dhe tradhtarë, por jeta na thërret», thoshe ti.

— «Çfarë vodhëm? Kë tradhtuam?» - përgjigjesha unë.

Dhe njëri brenda tjetrit, të sigurt ndaheshim.

Ashtu si ndahen, prej shekujsh, dita dhe nata.

«Mesazh i fundit»

Jam këtu, jashtë shtëpisë sate,

nën pemën ku thëllëza,

dikur,

këndoi për ne.

E kujton?

Jam vetëm, krejt vetëm!

Dhe ferri aq pranë meje.

Do t’i hapësh dritaret?

Do dalësh në ballkon si diell?

Rreth nesh leh poezia dhe qentë.

Erdhi nata. Nuk u ndezën dritat.

As qielli, as ti të tuat.

Këmbëngulësisht të mbyllura dhe të errëta gjithçka!

Të rri? Të iki? Të…

Ditë dhe net tona⸱ të dashura,

më vijnë pareshtur përballë.

Do më copëtojnë të dielën, po!

Me plagë të reja, me mendime të çuditshme,

marr sërish rrugën për shkretëtirë.

Për në dhomën time të ngushtë, e të pafundme.

Mjegulla ka rrethuar jetën tonë, e dëgjon?

(Në shtëpinë time sonte do hyjnë bishat!)

Në vend të epilogut

Askush s’do ta marrë vesh mitin tonë. Dhe ndoshta kurrë, asnjë libër s’do ketë një faqe për ne. Por ne, në një qiell privat, me mënyrën tonë, do bëhemi yje! Astronomët e nesërm të dashurisë, duket, do kenë edhe një mister të ri - ne.

____________________________________________________________________________

Kristo Tumanidhi

Nëntor 2024 – Janar 2025