IZRAELI, GAZA DHE LINDJA E MESME: NJË ANALIZË MBI KONFLIKTIN
Nga Viktor Mërkuri
Në zemër të konfliktit Izrael-Hamas qëndron, mes të tjerash, një rrjet dinamikash i ndërlikuara, dështime të inteligjencës dhe ndikimi i fshehtë i aktorëve të tjerë si Hezbollahu. Ngjarjet e fundit e kanë shtyrë këtë konflikt të gjatë në një sferë të re paparashikueshmërie, duke na lënë të përballemi me pyetje thelbësore në lidhje me inteligjencën, aleancat dhe rrezikun e përshkallëzimit rajonal.
Dështimi i Shërbimeve të Inteligjencës: Surpriza e Gazës
Në një rajon të karakterizuar nga masa të shtuara sigurie, gabimi kolosal i inteligjencës më 7 tetor, erdhi si një kujtesë e fortë se edhe agjencitë më të avancuara mund të lëkunden. Izraeli, i njohur për aparatin e tij të inteligjencës, dukej se e kishte devijuar fokusin e tij larg Rripit të Gazës, duke besuar se kërcënimi i paraqitur nga Hamasi ishte i menaxhueshëm. Agjencitë e inteligjencës në mbarë botën, nganjëherë, kanë dështuar në mënyrë spektakolare në parashikimin dhe reagimin ndaj zhvillimeve të ardhshme. Rrënimi i Agjencisë Qendrore të Inteligjencës para Luftës së Irakut dhe vlerësimi i gabuar i inteligjencës gjermane për qëllimet e Rusisë në Ukrainë ilustrojnë natyrën e rrezikshme të këtij profesioni. Megjithatë, edhe Izraeli, i cili konsiderohej se ka disa nga shërbimet më të avancuara të inteligjencës në botë, nuk ishte imun ndaj dështimeve të tilla. Ngjarjet e 7 tetorit janë një shembull i tillë. Aparati i inteligjencës izraelite i klasit botëror, duke i fokusuar burimet e tij kryesisht në Iran dhe Hezbollah, humbi shenjat e një sulmi të madh nga Hamasi në Rripin e Gazës. Ky “verbim” ishte për shkak të një kombinimi të mangësive të brendshme dhe aftësive zhvilluese të Hamasit.
Evolucioni i Hamasit
Hamasi shfaqi guxim, egërsi dhe sofistikim të jashtëzakonshëm në sulmin e tij të 7 tetorit, i cili sfidoi pritshmëritë e inteligjencës izraelite dhe perëndimore. Shpjegimi logjik është se Hamasi përvetësoi taktikat e bashkëpunëtorit të tij për një kohë të gjatë, Hezbollahut, i cili ka përmirësuar aftësitë e tij të luftës së inteligjencës gjatë katër dekadave të konfliktit me Izraelin. Qoftë përmes vëzhgimit, përshtatjes ose trajnimit të drejtpërdrejtë në Bejrut, Hamasi tani shfaq një qasje të frikshme të Hezbollahut ndaj luftës.
Roli i Aktorëve të Tjerë
Si Hezbollahu ashtu edhe Hamasi kanë marrë mbështetje të konsiderueshme iraniane për dekada. Përkushtimi i tyre i ndërsjellë për shkatërrimin e Izraelit, pavarësisht se janë respektivisht sunitë dhe shiitë, përputhen me strategjinë e Teheranit për kultivimin e përfaqësuesve rajonalë. Gjatë viteve, këto grupe kanë ushqyer aleancën e tyre me Libanin që shërben si një qendër jetike për koordinimin e tyre. Irani krijoi një "dhomë të përbashkët operacionesh" në Bejrut në vitin 2021, me staf nga operativë nga Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike, Hezbollahu dhe Hamasi, për koordinimin e aktiviteteve ushtarake, inteligjente dhe terroriste kundër Izraelit.
Ndikimi i Hezbollahut tek Hamas ka qenë thelbësor. Përvoja e madhe Hezbollahut në inteligjencën, kundërzbulimin, sigurinë operacionale dhe mashtrimin ka kontribuar pa dyshim në taktikat e të përdorura nga Hamasi në sulmin e tij të fundit. Ndërsa Hezbollahu ofron trajnime dhe mbështetje për Hamasin, mund të hezitojë të përfshihet drejtpërdrejt në konfliktin aktual për disa arsye.
Së pari, Hezbollahu mbetet në gjendje rimëkëmbjeje pas një dekade luftimesh në luftërat rajonale që mbështesin Iranin. Këto përpjekje shpenzuan burimet dhe fuqinë punëtore të grupit. Udhëheqësi i grupit, Hassan Nasrallah, do të përpiqet të shmangë përfshirjen e Libanit në një luftë që shumica e qytetarëve të tij dëshirojnë t'i shmangen.
Përshkallëzimi i mundshëm
Potenciali për përshkallëzim mbetet gjithmonë i pranishëm. Nëse konflikti midis Izraelit dhe Hamasit intensifikohet, Hezbollahu mund të rishqyrtojë taktikat e tij. Nëse forcat izraelite zhyten në një luftë urbane, Hezbollahu mund të vihet nën presion për të ofruar mbështetje ushtarake për Hamasin, duke shkaktuar potencialisht një konflikt më të gjerë rajonal. Megjithatë, përshkallëzimi në një luftë rajonale në shkallë të plotë mund të shmanget me strategji efektive parandaluese. Kjo kërkon rritjen e parandalimit përgjatë kufirit të Izraelit me Libanin, ku Hezbollahu po vëzhgon. Demonstrimet e forcës, duke përfshirë dislokimet detare dhe patrullimet e avionëve luftarakë, mund të shërbejnë si tregues vizual të parandalimit.
Shtetet e Bashkuara gjithashtu luajnë një rol kyç në parandalimin e përshkallëzimit. Vendosja e forcave të tyre në rajon, si dhe komunikimi me Iranin dhe Hezbollahun mund të dërgojnë një mesazh të fortë.
Ndërsa konflikti Izrael-Hamas vazhdon të evoluojë, kuptimi i këtyre dinamikave të ndërlikuara është thelbësor. Është një rajon ku aleancat historike mund të testohen dhe riformësohen, inteligjenca mund të lëkundet dhe rreziku i një lufte në shkallë të gjerë duket i madh. Monitorimi i vazhdueshëm dhe diplomacia janë të domosdoshme në menaxhimin e kësaj situate të paqëndrueshme, duke u përpjekur përfundimisht për një të ardhme më paqësore në një tokë thellësisht të trazuar.
Comentarios