15 SHTATOR 2021 ·
ARQILE V GJATA
HIMARA NË KËNGË
Historia e popujve në shekuj ka ardhur nëpërmjet këngëve, vajeve, bejteve dhe rapsodive të ndryshme.
Ky është një fenomen i përgjithshëm në njohjen e historive të popujve.
Ja Ç’thotë Rapsodi Popullor:
=Pa vështro ç’thotë kalaja
e vjetër sa është dynjaja
këto gërxhe e këto maja
mposhtën ushtri të mëdhaja
S'u dha kurë Barbakaja 1)
bën kërrdinë skutaraja 2)
gjithë armiqëve u bën ballë
trima levend me pallë
qe s'lan armik të gjallë
si në Vishe e si në Balle3)
1) Vend brena kalas.
2)Vend jashte kalase , ne mbrojtje te saj.
3) Vende ne Veri te Himares.
Ja ç’thotë gura popullore:
Himarë ,Kaninë e Drashovicë
Tepelenë, Kardhiq e Nivicë
Kaon janë të gjithë
nga një farë e nga një fis
që me ardhejn e Turqisë
me vendet e Labërisë
i ndau i bëri dysh
me xhami e me kishë
Ose kenga tjeter:
Që në Igumenicë e lart
Himarë i thonë cdo fshat
gjithë trima levend
me pushkë e me penë…
Ja si e pasqyron kënga popullore!!!
Dëgjona Papë dhe na
se jemi vënd Kala…
O Papë i madh me fore
plotë me kisha e shenjtore
po na deshe na jep dore
ti vemë Turkut sinore
gjithë bashkë të luftojmë
për të shenjtin Kristonë
ndihmona Papë, ndimona
se kemi vetë ikona
***
Ku je o Himara ime
gjithmonë mbete trime
nuk dhe as një thërime
që në kohë të Kaonisë
cdo armik e ke vedhisë
si ata të latinisë
edhe të Ajo Sofisë
bashkë me të Bullgarisë
të gjithë sa erdhën e vanë
ikën e morrën dynjanë,
këto gurë e këto anë
nuk i dheksin 1) ,nuk i mbajnë
dhe të vdekur kur janë
''nuk e pranojnë''
***
Në qishe të Mitropolisë
varur pllaka e lirisë
në baker bukur ujdise
me formë të ormanllisë
gjithë gjak janë larë
i kemi larë me gjak
në cdo fis e në cdo fshat
në c’do sokake e derë
i kemi mbajt me nder
shëmbëlltirë për të tjerë
***
NË Llaman mu në shpellë
Kico Buci me të pjellë
e bashkë me mastor 1)të tjerë
ce kish bërë për atë det
bëj filluk e bëje lundret
''Ustallarë''
që i hidh brenda në det
bukurjare e të lehtë
që mbanin dyzetë vetë
e vagonin me të shpejtë!
si zorqethte në street 1) në tokë
Neço Muko ''Himarioti''
Vajzë e valëve
pret atë që pret
dhe një dhimbje ndjen
gjithë bota venë e vinë
po ai pse s’vjen?
Të bukurit zogjë
dua tju pyes
rron apo nuk rron
ndonjë lajm a ndonjë letër
vallë pse s'dërgon...
Ja sa bukur e pasqyron në shkrimet e tij artisti dhe poeti i mirënjohur Odhisea Goro për vitet e fundit, për zhgënjimet e pas vitit 1990.
.Ika gurit i pragut tim
siç më sheh i dëshpruar
të shes krahët në mërgim
në mërgim për tu munduar
1)''Trupi''
Pastaj i drejtohet Atdheut:
Thirri zogjtë në fole
mos i lë në retë e humbjes
një këtu e një atje
Shqipëri shqiponjë e dhembjes
mblidhi binjtë nga i ke
ndalu pak merrmë dhe mua
hidhëm tej në tokën time
atje lart ku kam shtëpinë
ku ka rrënjët kënga ime...
Mbledhur nga ARQILE V GJATA( nga libri “Himara në Këngë”
Comments