Gjysma tjetër

Gjysma tjetër

Tregim nga Fatmir Terziu

Ai e la zakonin e tij të mirë. Mua më la një shenjë të vetme në vendndodhjen e tij. Kaq, vetëm kaq. E la atë shenjë se ishte i dënuar të hynte brenda banesës sonë, pasi kishte shqyer duke u kacafytur me macen, një mbulesë të shtrenjtë, vetëm gjashtë ditë më parë. Kot nuk i thonë si qeni me macen. E që atëherë ne ndryshuam sjelljen tonë me të. Kur ishte koha me shi, ai qëndronte në verandën e shtëpisë sonë. Zvarritej tinëz në koridor dhe ashtu tinëzisht na hynte deri në dhomë. Ne e ndjenim se ai ndjehej keq. E kuptonim në heshtje, por donim që me këtë disiplinimin tonë, ta rikthenim në ditët e tij më të mira, kur ai ledhatohej nga ne si një krijesë e dashur. Ai vazhdonte të sillej përditë e përditë më ndryshe. Ndoshta nga inati, na zgjonte mjaft herë pakuptimshëm nga shtrati. Por më e rëndësishmja, ai një ditë na solli dhe një surprizë, duke udhëtuar lehtë anë më anë, gati ngjitur me të. Ishte vërtet një romancë më vete. Por ne habiteshim me të…, habiteshim, se si qeni ynë më besnik të bëhej i tillë dhe të na fuste në siklete. E kjo nuk është thjesht një histori…

***

Ne ndoshta i hymë në hak. Ia shuam atë romancë me takt. E pastaj Qeni ynë nuk ledhatohej më pastaj. Nuk dëgjonte më zërat tanë. U dhjamos. Bëri bark. Dhe ne vendosëm ta mbajmë sa më larg. E shitëm. U ble dhe u bë pjësëtar në Shtëpinë e Madhe. Kur them në Shtëpinë e Madhe, ju lutem mos më keqkuptoni, se shtëpi të madhe ka edhe Sofroni, por ajo është e tillë, vetëm nga numri i frymorëve. Ndryshe, ajo nuk afrohet fare me atë që e përcakton mbiemri pas saj.

Këtu e kam fjalën për Shtëpinë e Madhe, atë që mbahet prej kohësh larg syve tanë me rroje, me zyra, me gjithëfarësoje, me pasuri dhe me pushtet, me femra e modele femërore, krejt ndryshe me të vërtetë. E fundja flas për qenin tonë, që e deshëm dhe e ushqyem shumë. E rritëm me shpirt e me zemër. Qenin tonë që menduam se na e pagoi tinëzisht. Qeni ynë është tani në Shtëpi të Madhe, falë kësaj situate. Por ai prapë e prapë në të vetën, edhe pse na dukej se ai tashmë ishte me fat.

Jemi mjaft të turbulluar me atë çfarë shikojmë dhe ndodh në sytë tanë. Fundja, jo për fajin tonë. Jo. Se në racën tonë faji është gjithnjë jetim. Por, ajo. Ah, ajo që tashmë na është bërë shpërfillje. Shpërfillje me zënkën e të lënit fajin tjetrit dhe kështu me “fajin e ka…”, faji si përfundim, gjithnjë na mbeti jetim. Një herë nuk e pranoja fajin unë, një herë ime shoqe. Dhe faji, sikurse e thashë mbetej jetim. Dhe ai na e kishte pirë lëngun, ndaj bënte sikurse na dëgjonte, bënte sikur na qëndronte pranë. Kjo, pikërisht kjo, e bëri të rritej ledhkash në sytë tanë.

Dhe u bë …Qeni ynë tashmë është në Shtëpinë e Madhe! Ata janë të kamur. Dhe si të tillë edhe atë e kanë bërë të pasur. I kanë vënë emrin në borderonë e pagesave të mëdha. E paguajnë si të ishte një gjeneral. Dhe menjëherë atje, ka kërkuar të ndërrojë edhe lukun e vet. Kohët e fundit ka qenë tek një berber privat për një prerje flokësh të tipit modern. Berberit i ka kërkuar dhe një bojatisje të qimeve të tij ndryshe. Dhe berberi sigurisht është nën urdhërat e tij. Thua, e ka transformuar disi. Qeni tashti duket më i zi. Të zotët e rrinj, i kanë blerë dhe kostumin e tij. Është qen i kamur, ta themi më saktë, mjaft i pasur.

Për vite të tëra Qeni ynë ishte mbajturr pa dyshim në një mjedis të disiplinuar e të racionuar gjërash. Jetonte në ëndërrat e tij. Bëhej përditë e më shumë pushëtrashur. Cullufet i binin poshtë daljes së qepallave dhe pjesët e ballit i dukeshin disi të tendosura. Leshtë i mbante të fryra. Ishte pa ndonjë qejfmbetje! Ishte si një qen modest më vete.

Por, qethja e tashme na duket se është mjaft ekstreme. Qeni ynë tashmë ka këshillatrë, personel që kujdeset për të, si për një njeri të parë. Leshërlluku i tij i pazbukuruar, është tashmë një e shkuar. Ata, privatët, këshilltarët, dhe disa berberë të pajtuar nga afër e larg tashmë kanë vënë grafikun edhe për ta rruar. I kanë rruar edhe fytyrën e tij të madhe. Tani fytyra e tij është e zbuluar. Sharmi i tij është më i plaqtë, se sa e mbaj mend, dalmat e syve shkojnë përtej mishnajës së bulbozës në kokën e tij.

Dhe leshi i tij! Fundja lesh… Është me shkëlqim, i krehur me një material të shtrenjtë, edhe pse është i teltë. Askush nuk do të mendonte se pronari i tij i tanishëm është kaq qerata, sa të harxhonte kot për një qen kaq shumë para. Duket se Qeni ynë ka qenë i lindur me fat? Fat në lesh? Por dhe fat për lesh.?

“A nuk dukesh i bukur?” Ai e ka ridëgjuar mijëra e mijëra herë këtë elozh gjatë gjithë rrugës, kur mbahet nën mbykqyrjen e reptë të eskortës personale. E në këtë pikë për të qenë më i qartë në sjelljen e tij në publik, atij i është dhënë një kohë e përshtatshme që të këshillohet me zbutësin më të mirrënjohur të kafshëve. Dhe zbutësi i kafshës kthehet mjaft i fryrë në kuletën e tij nga këshillimi. Ai hap dyert, e sheh atë duke qëndruar në qoshen e tij.

Unë e ndjek nga larg. Kam mall për qenin tim të parë…Po a është më ai qen i mbarë? Duket i trullosur, mbase për shkak të pamjes së papritur të botës që e rrethon, … dhe britmat rreth tij: “Çfarë dreqin është kjo?”

“Mos thuaj ashtu, mos hyrë në mëkat”, them me vete. “Ai do të mendojë se duket vërtet budalla.”

“Ai do të duket se është si një mi”.

“Pakuptim, them unë. “Asnjë mi nuk ka trup kaq të gjatë si ai.”

I shoh sytë e qenit të drejtohen ndaj meje. Shprehja e tij është e qortueshme. Ai thotë: “Më keni përkëdhelur dhe më keni gënjyer. Më keni thënë se dukesha i pashëm dhe qeni më i lumtur në botë.”

Ai e përkul kokën dhe shkon të shtrihet në strofkën e tij nën mendime të qindfishuara. Kur zërat e tjerë hyjnë në skutën e Shtëpisë së Madhe dhe përpiqen ta nxjerrin jashtë, ai e ngre zërin e tij dhe i çon sytë drejt meje përsëri: “Ti më ke gënjyer. Më ke lënë pa emër, më shumë e do macen.” Eh, them me vete, sa shumë gjëra ndryshojnë në këtë botë. Ai më thotë macen e dua më shumë, e unë asaj vetëm emrin ia kam vendosur. Atij ia zgjedh ushqimin, e mbaj në një përkujdesje të madhe, ndërsa maces vetëm sa i afroj atë që mbetet nga tryeza jonë. E kur ia vura emrin maces Artemis, jo më kot shkova tek rezymetë më pjellore në mitologji. Atij ia mendova emrin Apollo. Mendova se do të ishte për ne perëndia i diellit, i muzikës, i profecisë, i së vërtetës, i shërimit, i dritës, i poezisë, i murtajës dhe më shumë, çfarë mund të ishte Apollo! Epo thashë mos i trash më shumë gjërat, se Apolloni ishte djali i Zeusit dhe motra e tij binjake ishte Artemis, gjahtarja. Apolloni ishte gjithashtu udhëheqësi i nëntë muzave. Për mua ky emër mund të funksionojë mirë për shumicën e maceve meshkuj. Kaq mu desh dhe mendova për atë që do të dashurohej me macen time. Ndaj ngeca tek emri i tij. Dhe atij ia thashë me të qeshur, se ai emër për shkak të prirjeve muzikore të Apollonit, mund të funksionojë veçanërisht mirë për një kotele që pëlqen të qajë! Ti je trimosh, nuk mund të qash! Por ai tashmë këshillohet me zbutësin e kafshëve.

Zbutësi i kafshës delegon përherë një mesazh të ri tek ai. Është loja e tij e preferuar e parasë. Humbja e kohës? E ku njeh paraja humbje kohe? Ai nuk hidhet, por qëndron ashtu i qetë, si një zotëri i vërtetë këmbë mbi këmbë, dhe nuk leh. Ai qëndron në skutën e tij.

“Ai nuk i pëlqen flokët e tij!”, vendos këshillën në rendin e ditës, Zbutësi i kafshës. “Ai mendon se duket budalla.” Dhe fap për të dhe për kuletën e tij derdhet një thes me para.

E koha si koha. Koha zbret me shushurimë në vendndejtjen e tij, dhe fryma dihatet në kohën e gjumit. Kur ai zgjohet, më kujton kohën e Karikaturave: “Flokët janë shfaqje e huaj”. A vlen kjo për qentë?

Sytë e tij sillen drejt meje, shprehja e tij qortuese pushton qelqurinën bojalli të syve. Ai thotë: “Ti më ke gënjyer! Ti i do më shumë macet.”

E unë bëhem vetvetiu hije. Hije? Zgjohem për të gjetur hijen që bredh në rrëzë të shtratit tim. “Macja hyn përsëri në dhomën time. Macet nuk trokasin…”, thotë ai.

Ai është duke fjetur në krevat më të lartë. Shkoj, ndez dritën dhe ngjitem për të inspektuar krevatin e sipërm. S’ka dyshim … pushteti i tij tashmë është bërë i njohur si pushteti i leshit. Ka marë forcë dhe shtrirje të madhe … s’ka dyshim për këtë, pasi shoh tashmë se ka qime të maceve në të gjithë mbulesat e krevateve.

Macet bëjnë poterë. Bëjnë rrëmujë. Mjaullijnë. Duhet të mbyllen në haur. Por ai nxjerr kokën dhe sheh botën që e rrethon, sheh frymorët e thjeshtë, duket i tromaksur, e gjitha i sillet si një hije e keqe. Qëllimi i tij i vetëm: për t’u fshehur si një i dështuar. Dhe kështu dështimin e tij nuk kuptoj. Nuk dua ta besoj.

Për këtë i qas një pije Zbutësit të kafshës. Ai habitet… Qeni është klasifikuar si alergjik prej leshit të maceve. Përpara më dalin ushtri minjsh. Ata hedhin valle. Dhe zgjohem me qenin larg nga sytë. Larg nga sytë se ai tashmë ndodhet në Shtëpinë e Madhe.

Në rrugën për në Shtëpinë e Madhe, si gjithnjë bëj sytë katër, së pari kontrolloj me sy vendin, pastaj bëj sikur e kërkoj qenin. Sytë e tij të pikëlluar kapin dritën që ka mbetur si qiriri i një nate të turbullt. Dhe dëgjoj qenin tim të parë të më mërmërisë e të më flasë me ngadalë: “Ju keni gënjyer…”. Dhe për të më gënjyer më quani si qenin tuaj të paparë, qenin më të lumtur që nuk sillet vërdallë. Gënjeshtra juaj është si një përrallë. E qeni lëviz, lëviz e sillet vetëm si një qen i zhgënjyer nga ajo që mendon se ka ndodhur më parë.

“Ju keni gënjyer”. “Ju keni gënjyer”. “Ju keni gënjyer”. Thotë prapë e prapë. E di që e kam dhjerë, por edhe unë doja të jem si qentë e tjerë. Dua dhe unë ndjenjë dashurie. Dhe për këtë arsye, ne kujtuam se e shitëm dhe ia hodhëm syve. Qeni ynë kurrë nuk na u largua prej vetes. Na sillej ditë e natë dhe nuk e gjenim dot vetveten, edhe kur na dukej se në atë Shtëpi të Madhe ishte si një krijesë e ulur fatlume në majë të fronit. Por kjo ishte meseleja tjetër. Shtëpia e Madhe kishte të tjera plane para syve. Duke blerë qenin, ata synonin të hakmerreshin me qenushkën e Sofronit. Ajo i kishte shqetësuar muaj të tërë. U kishte mbushur ditët me gërr-vërr.

***

Duke ditur se qeni ynë kishte rënë në dashuri me qenushkën e Sofronit, ata i besuan atij dhe majën e fronit. Por, për këtë ata morën kundërshtinë e fisit. E kështu sikurse ndodh në të tilla raste, punërat shkuan në duart e Ligjit. Ligji nuk dinte kë të shpallte në të drejtën e vetë. Paraja derdhej në kuletë, por koha ikte si shigjetë. Qeni herë shihte majën e fronit, e herë xixllat që i dilnin nga dashuria me qenushkën e Sofronit.

Atje orë të tëra kaluan mes fjalëve. Por së fundi të gjitha fjalët u mbyllën me fjalët e qenit tonë: „Në mitologji, njerëzit kishin katër krahë, katër këmbë dhe dy fytyra. Nga frika e tyre, Zeusi i ndau në dysh. Por, Zeusi dështoi. Po të mos e kisha provuar këtë me të vërtetë, nuk do ta kisha kuptuar në sytë e mi një shkëndijë, që m'u shfaq në realitet. Për atë, shkëndijë të vjetër, hapa derën dhe gjeta gjysmën time tjetër. E leshatuar tamam si unë, nga koka te këmbët: qenushka e Sofronit, e unë gati nuk i mbajta dot dhëmbët. Pas të qeshurës sonë të lajthitur, ajo tha: „Njëri prej nesh duhet të ndryshojë“. Ndërrova leshurimën time, por jo mendjen. Nuk ishte tashmë vonë, e dija që do të ishim bashkë përgjithmonë..“

E fjalët e qenit e vunë në siklet Shtëpinë e Madhe. Nuk vritej dot dashuria me pare.