Fatmir Terziu: Besoni për një gjë: Guri është më i durueshmi!

Besoni për një gjë: Guri është më i durueshmi!

Nga Fatmir Terziu

Vendet janë si njerëzit. Shtetet e mëdha janë të destinuara për vepra madhështore. Të vegjlit janë të dënuar të mbijetojnë. Ata pengohen të rriten dhe popujt e tyre të hidhëruar ikin në Migrimin e Madh të Globalizimit.

Prej disa vitesh mbaj me vete një kujtim. Vera ende zhvendoset në kujtimet e mia përtej gjarpërimeve që larushojnë përgjatë një shtegu të pabarabartë. Unë eci mbi nxehtësinë dhe ndjej se nga mbrapa vetëm dielli lamenton lëkurën time të butë me një rezatim lajkatar, dhe me këmbëngulje fine qiellore të pastër depërton drejt e në heshtjen e shpirtit tim të trazuar. Në zonën ku po pushoj, më tregojnë për një fshat të shkretuar. Njerëzit e lanë atë dhe u zhvendosën përtej, dhe fëmijët e tyre shkuan shumë larg. Mbetën vetëm shtëpitë. Të qëruara nga gurët, nga balta, nga gëlqerja, dhe nga gjurmët e jetës, kanë mbetur si objekte të panevojshme, si grupe të shkreta pas spektaklit të gjatë të jetës përpara duartrokitjeve kockore të vdekjes.

Përballë meje, e përkulur nga rizomat e viteve, si një kërpudhë peme e copëtuar, del një plakë. Ajo rrëshqet përgjatë tokës poroze të etur dhe në mënyrë të padukshme më afrohet. Asnjë hap nuk i ndjehet më. Guri dhe toka e kanë mësuar gjuhën e hapave të saj, dhe ndaj me sa duket nuk duan më ta bëjnë palë të veshëve që vijnë dhe ikin. Pa zhurmë. Një lëvizje e vazhdueshme në rënie, e qëllimshme dhe e padukshme në rrugën drejt varrit, të cilën ata që shkuan në majë harrojnë ta kuptojnë.

- Mirëdita - i them.

- Zoti të bekoftë!

- Ku shkoni në këtë përhumbje?

- Në fshatin e shkretë, bir.

- Nuk ka njeri atje. Pse luftoni në vapë, … apo…  për të mos shkuar askund?

- Se më vjen keq për gurin. Kush do ta mëshirojë kur njerëzit të ikin?

Kujtesa kryqëzohet. Unë kurrë nuk shkoj në fshat. Unë qëndroj në mes të rrugës. Dhe që atëherë nuk mund të kthehem prej andej. Më duket sikur po rritem në një nga damarët e tharë të vendlindjes sime të dashur, si një puls i bllokuar, i mbërthyer në një trishtim vdekjeprurës.

Kjo histori nuk mund të përfundojë, sepse nuk mund të vazhdojë. Është gjithashtu e pamundur të fillohet përsëri, sepse njerëzit janë zhdukur…

Mbetet vetëm guri. Guri është më i durueshmi. Ai mbetet i duruar. Ai mbetet i vajtuar nga një plakë, që ka nisur të ndjej disa vite më parë rrugën e saj për në përjetësi. Dhe kjo ndodh pa e kuptuar. E kush mund ta kuptoj?!

Të gjithë jemi diku tjetër. Trupi dhe shpirti.

Ata braktisën fshatrat e tyre të shkreta. Dhe ashtu në braktisje mbetën vetëm të regjistruar. Të numëruar. Me pasaportë. Madje dhe me dy. Por ama edhe të ekstraduar nga bota komode e shpirtrave të tyre. Dhe vetëm ne i kuptojmë.

Ne vetëkuptohemi, më thotë bardhësia e shenjtërisë së saj. Ne jemi të mbijetuarit pa gurë. Të ngulitur virtualisht në të ardhmen e paqartë të fëmijëve tanë, të cilëve nuk guxojmë t'u themi, sikurse prej vetes nga frika se do të kërkojnë të kthehen në hiç.

Koha boshe. Qetësohet me bukë trupi, të ngopur me harresë.

- Çdo vit ngjis një majë në heshtjen time - thotë një brendësi nga e padukshmja, dhe ndjej se më gërrmon astarin e shpirtit një qytetar i zbritur prej kohësh nga risku i botës, një i panjohur që ka pirë në të njëjtin burim me mua, një ish-nxënës, a ish student, një…, një malësor që la vite më parë fshatin e tij të shkretë të lindjes.

-Përpiqem të mbaj një sy në horizont dhe të lexoj me zë të lartë një poezi të arkivit tim për shkëmbinjtë përreth.

- Pse po e bën këtë? - E pyes të padukshmen time në shpirtin e gricur nga malli dhe dëshira e pandalshme e dashurisë për tokën, gurin dhe drurin. Besoni për një perlë!

- Nuk je i kënaqur me majat botërore që po pushton? A ua lexoni poezinë të imagjinuarve?

- Ata nuk më kuptojnë - përgjigjet shtegu im i ngushtuar midis shpirtit dhe ndjesisë - por në shtëpi ka diçka në gurin e strukur mes poezive që më rezonon në shqip...

Një humnerë duket pranë rrugës për në fshatin e shkretuar. Në fund, një dhëmbë shkëmbi i çarë si buzëqeshja e gjarprit, e etur për të shqyer diellin nëse ai bie në grykën e tij të mykur në perëndimin e gabuar të diellit. Thuhet se ata që dëshpëroheshin nga ekzistenca duhej të përkuleshin mbi humnerë dhe të bërtisnin se donin të zgjidheshin për një fat tjetër. Më mirë. Më elegant. Modern dhe postmodern.

Magjia ndihmoi. Nëse jo për ta, atëherë sigurisht për fëmijët e tyre.

Fëmijët e të zgjedhurve nuk hezitojnë. Ata nuk vuajnë. Ata nuk kanë kujtime dhe nuk kanë të kaluar. E tashmja është elementi i tyre. Bota ka rënë atje dhe ua imponon rregullat e saj të gjithë atyre që duan dhe nuk dëshirojnë t'i ndjekin ato Nuk ka vende, rrugë dhe besime. Nuk ka gur në të cilin të bërtasin traditën e tyre. Nuk kanë kohë të urojnë traditën e festës së Kurban Bajramit, por e shterojnë duke mërmëritur e shkruar me sakëlldi nga brenda vetes… Eh, le ti lëmë ata, dhe psallmet e tyre, se diku tjetër është i pavdekshëm besimi. Besoni për një gjë: Guri është më i durueshmi! Gëzuar miq të njohur e të panjohur, gëzuar të gjithëve… traditën e festës së Kurban Bajramit. Gëzuar miq të njohur e të panjohur, gëzuar të gjithëve…