
Derisa të gjithë ta besojnë
Nga Fatmir Terziu
E pyesnim Cen Bizën, sa hërë që kalonim andej nga kafja e Boçit. „E, si po e bën jetën? Dhe ai, shtrëngohej fort dhe pa na dhënë atë përgjigjen natyrore, që i ndodh gjithkujt në të tilla raste shtrëngimesh të sforcuara, na tregonte ndonjë shpoti nga të tijat. Ne ia kthenim në seriozitet, „E po mirë, de mirë çfarë është jeta?“ Ai, pra njeriu më shakator për ne në atë kafene, të pas-nëntëdhjetës, lëvizte gishtat shpejt e shpejt e i merrte pak erë thelpijave të hudhrave që i mbante në pjatën e vogël me kripë dhe na thoshte se „Jeta është gjithçka ajo që leqendisim, ndërkohë që bëjmë „pordha të tjera“. E në të tilla shpoti e biseda njeriu do kohë të kuptoj se jeta me këto „pordha të tjera“, që synojnë tek ngjitja, sidomos ngjitja në destinacionet e panjohura të qenies mund të na çojë në majën e gabuar, nga ku bota duket e bukur, por ama vetëm sepse është larg. Poshtë në bukurinë e ulët, të vorbullt të jetesës kërkon një lloj tjetër ngjitjeje.
E mora vesh tetorin që kaloi. Në shtëpi, në Elbasan, pasi një ëndërr u bë realitet. Doja të ngjitesha tek Shtatë Liqenet e Lurës. Kur e realizova me ndihmën e një miku tim të vjetër, që është adap në timon, kuptova se e kisha dëshiruar gjithmonë. Jo, unë racionali, por shpirti im. Shtatë Liqenet e Lurës vetëm kur shkon atje e kupton se tërë ajo parajsë e paparë është pjesë e Krijimit, përtej emrave të shpikur njerëzorë të dhuratës së pafundme për të qenë gjallë për pak kohë.
Arritja në kodrat e larta të Lurës kërkon vetëm ecje për guximtarët. Nuk ka rrugë të përsosura, ka vetëm shtigje në të cilët mund të lësh padashje vetëm gjurmë egoiste. Sepse lavdia e nënshtrimit i takon me të drejtë pamjes hyjnore të Malit që i bën emërtesës lartësimin. Unë jam një askush, i pranuar shkurtimisht me dy thirrje të ndara tek emri, dikush e zgjedh në të ashpër, duke më quajtur Fat, e dikush shkon në një përkëdheli, madje dhe kozmike, duke më quajtur Miri, dhe aty natyrisht e dekretoj veten time duke u rrotulluar në palëvizshmëri natyrore para dhe pas ardhjes sime. Është e përjetshme Lura. Qetësore, e paprekshme, ndaj rrëmbimit të paqëndrueshëm njerëzor, që i ka gërryer trupin. Kur isha pranë saj, ndjeva se vetë Lura fal, por me sa di ajo ka dhe një moral, nuk kam asgjë për t'i shtuar thënies dërrmuese që hapi mosqenien për të qenë në gur, qiell dhe ujëra. Një tërheqje magnetike e ulët në të lartë. Derisa jeta t'i ndajë...
Ndryshimi i peizazhit rreth liqeneve në një sekondë, më strukturojnë mitet për lotët e përuljes së Zotit ndaj krenarisë së majës, llogaritet ndoshta për kohën e kufizuar të lejuar mbi admirimin njerëzor. Vetëm për pak çaste, para syve të mi, Shqipëria është një horizont mbi të cilin çdo vazo postmoderne e bukurisë, e zbukuruar nga duart e shkencëtarëve e gris dashurinë. Tokë bujare. Pjellore, Përrallore. Nënë. E parezistueshme. Bukuria dridhet në pëllëmbën e freskët të tetorit, që duket se huazon ende nga shtatori si një pikë ylberi pasi një dëshirë është realizuar.
Për shkak të rrallimit të oksigjenit, atje lart në gjirin qiellor të Lurës, shpirti im gjen një ekuilibër të shkurtër mashtrues. Lartësia nënkupton një ulje të shëmtisë. Vrulli i lumturisë personale e shtyp në mënyrë egoiste deri në zhdukje të plotë. Bota pozon me një buzëqeshje në kujtesë, duke siguruar një placebo të besueshme për të mbajtur oksigjenin e pastër deri në vjeshtën e ardhshme.

Kthimi në të ulët nuk është një ndjenjë e tmerrshme nëse keni mësuar të merrni frymë siç duhet nga papastërtia e qenies. Unë gradualisht po e përshtat veten përsëri në të. Një lugë zhgënjimi nga rrugët e prishura. Një kafshatë thërrimesh nga shtëpitë e braktisura. Gllënjkë nga një pellg në asfalt të papërfunduar. Poezia për ikjen tek Parajsa, me një thyerje të pabarabartë në qytetërim pas frenave kërcitëse...
Bukuria vazhdon me gjelbërimin, që pason udhëtimi deri atje. Fushë Studna piktoreske, rruga që kalon në mallkim për gomat e makinës, por që shkëlqen në mënyrë magjepsëse nën fanfarën e rrezeve të ndritshme të diellit. Një sfond turistësh shfaqen nxitimthi në pasqyrën e makinës. Pastaj gjithçka e mbetur e patretur nga vera e nxehtë, po gurgullonte nga gëzimi dhe nxehtësia, e mbështjellë me kodrat e bukura, me një premtim freskie dhe gjumi të bie si një shenjë tjetër e lodhjes, vetëm pas një psherëtime të nxehtë në përkëdheljen e lamtumirës të perëndimit të diellit. Një hap nga kotësia që më çoi në udhën e rinisë sime, në një zonë ku kam punuar mësues, dhe ende më duket se ndeshem me një qenie njerëzore të strukur, kocka të shtrira në lëkurën e tij të zbrazur nga një thes. Nuk dyshova kurrë se dy gurë shtrimi mund të zëvendësonin një shtëpi të munguar. Kaluam... pranë... njerëzve? E mistershme fusha e Steblevës, e Klenjës, e Gjinovecit janë bërë kuvende të vetmisë globale. Dhe diku pas një krokame, që të duket si mërmërimë e një fjale pyet veteveten: Nëse pulsi i qenies pushon papritur, kush do t'i japë njerëzimit frymëmarrje artificiale?
Dhe rikujtoj kohën tjetër. Vrapoj nëpër zyrat përreth. Unë thërras me ethe për llojin tim. Unë kërkoj ndihmë. Kërkoj një kujtim të mëshirës. Më përgjigjen se tashmë kanë telefonuar ku duhet. Kopeja e ofenduar u largua nga firoma e egër e makinës, lexues i dashur, dhe historia mund të kishte përfunduar këtu. Për të mirën e të shëndetshmit. Të verbërit natyrisht nuk mund ta shohin. Dhe sa më i lartë në shpirt, aq më i ulët mbetet njeriu në ngjitjen e tij tinëzisht. Eh, sa e kanë rrjepurr, vjedhur, shkatërruar, masakruar këtë zonë përrallore. Dhe ti tashmë, ndërsa e shikon këtë plagë në një zonë të tillë duarartësh, nuk e mendon kurrë se ke qenë në një zonë hyjnore, nuk ke qenë kurrë në Lurë.
Diku shoh njerëz. Quhen njerëz në treg. Quhet tregu me njerëz. Shesin dhe blejnë. Blejnë dhe shesin. Të përulurit në pjesën e poshtme duhej të ndërmerrnin një ngjitje tjetër në majë të trotuarit për t'u ngritur në të vërtetën se nuk kishte asgjë më shumë për të bërë. Me gishta që dridhen, telefonoj një punonjës zyrtar të administratës së re lokale. Me hekur të padyshimtë në zë, e thyej ankimin nga ana tjetër. Dhe bërtas se jam kthyer në vendin tim me një ëndërr për të shkruar vetëm gjëra të mira për të. Dua të di se çfarë do të ndodhë në këtë histori?! Dhe a do ta mundë dikush trotuarin, sokakun, shtegun, rrugën, ikjen, me njerëzimin, duke u ngjitur poshtë, deri në projektin primordial të Zotit - të jetë i mirë. Përkundër vetvetes. Pashë një dhimbje gruaje në atë treg. Kjo ishte vertët dhimbje.
Pas pesë minutash, sistemi përgjigjet me mëshirë. Mbërrin një i veshur me uniformë, që më thanë se ishte polic, i ndjekur nga një veturë. Por dhimbja e gruas pret të shfaqet ndonjë mjek në skenën e rrugës. Një engjëll në të bardhë, i rrethuar ndoshta nga një mori turmash simpatizuese të ndonjë force politike që bën nam e nishan gjatë fushatës. Durimi është sosur. Besimi është i shkatërruar. Tragjedia është e suksesshme!
Në kreshtën e gjelbër të një ikje-ardhje të tillë, mbin një liqen lotësh të gjallë. Dhe qëllon drejt lart. Ndoshta në qetësinë e paprekshme të një zone që e kanë braktisur të gjithë. Shpresat janë në horizont. Në horizont… Aty ku Shqipëria është vetëm një horizont edhe shëmtia zhduket. Derisa të gjithë ta besojnë.
Comments